Şappıldatma sözü, “şappıldatmaq” felindən törəmiş bir isimdir. Lüğətlərdə sadəcə olaraq "şappıldatmaq" felinin isim formasından irəli gələn məna ilə izah olunsa da, daha dəqiq və geniş bir şəkildə izah edilə bilər.
Etimologiya: "Şappıldatmaq" feli, ehtimal ki, "şap" (səs təqlidi sözü, yüngül, sürətli bir vuruşu ifadə edir) və "-ıldat" (təkrarlanan hərəkəti bildirən əlavə) morfemlərindən təşkil olunmuşdur. Bu, sözün əsas mənasının yüngül, sürətli, ardıcıl vuruşlar və ya təmasları ifadə etdiyini göstərir.
Mənası: Şappıldatma, yüngül və sürətli, ardıcıl təmaslar və ya vuruşlar nəticəsində əmələ gələn bir hərəkət və ya hadisəni bildirir. Bu təmaslar əl ilə, bir alət ilə, ya da təbii hadisələr nəticəsində baş verə bilər. Məsələn:
- Suyun şappıldatması: Suyun dalğalarının sahilə yüngülcə dəyərək geri çəkilməsi.
- Kəpənəyin şappıldatması: Kəpənəyin qanadlarının sürətli və yüngül hərəkəti.
- Bayrağın şappıldatması: Küləyin təsiri ilə bayrağın dalğalanması.
- Əlin şappıldatması: Bir şeyə yüngülcə, ardıcıl olaraq vurmaq hərəkəti (məsələn, toz silkələmək, birini incitmədən çağırmaq).
- Şappıldatma hərəkəti: Ümumi olaraq yüngül və təkrarlanan vuruşları ehtiva edən hər hansı bir hərəkətin adı.
Cümlədə istifadəsi:
- Dəniz sahilində dalğaların şappıldatması sakit bir səs yaradırdı.
- Kəpənəyin qanadlarının şappıldatması gözəl bir mənzərə idi.
- Qar yağışı pəncərə şüşəsinə yumşaq bir şappıldatma səsi gətirirdi.
- O, əlini yumşaq şappıldatmaqla uşağı sakitləşdirməyə çalışdı.
Qeyd: Şappıldatma sözü, "çırpıntı", "fırıldama", "vuruşma" kimi sözlərlə sinonim ola bilər, lakin bu sözlərin hər birinin özünəməxsus nüansları vardır. Şappıldatma daha çox yüngül, təkrarlanan və sakit bir hərəkəti ifadə edir.