Şəkərbura: ( fars. şəkər + bürə ) Azərbaycan mətbəxinin ənənəvi şirniyyat növüdür. “Şəkərbura” sözü fars dilindən götürülmüşdür: “şəkər” (şəkər) və “bürə” (bükülmüş, qatlanmış) sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Sözün mənası da birbaşa formasını və tərkibini əks etdirir – şəkərli içliyi olan, xəmirinin bükülərək formalaşdırıldığı bir şirniyyat.
Xəmiri əsasən un, su, yağ və yumurtadan hazırlanır. İçliyi isə ənənəvi olaraq doğranmış qoz, fındıq, badam və ya qarışıq qoz-fındıq ləpələrindən, əlavə olaraq darçın, ətirli bibər, mixək kimi ədviyyatlardan və bol şəkər tozundan ibarətdir. Bəzi bölgələrdə içliyə günəbaxan toxumu, küncüt də əlavə edilir. Xəmir nazik yayılır, içlik qoyulur və xüsusi bir üsulla, adətən aypara və ya gül formalarında bükülərək, kənarları vintvari və ya digər bədii naxışlarla bəzədilir. Sonra isə yağda qızardılır və ya sobada bişirilir.
Şəkərburanın hazırlanması və formaları bölgədən bölgəyə, hətta ailədən ailəyə dəyişə bilər. Bəzi ailələrdə xəmirin hazırlanması üçün xüsusi reseptlər istifadə olunur, içliyin tərkibi də fərqlənə bilər. Amma əsas xüsusiyyətlər – şəkərli içlik, xəmirin bükülməsi və naxışlı görünüşü dəyişməz olaraq qalır. Şəkərbura, xüsusilə Novruz bayramı ilə bağlı olan ənənəvi şirniyyatdır və bayram süfrələrinin bəzəyidir. Onun dadı və görünüşü Azərbaycan mətbəxinin zənginliyini və estetik gözəlliyini əks etdirir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Novruz süfrəsini bəzəyən şəkərburanın ətri hər yerdə yayılırdı.
- Nənəm əl işi olan, incə naxışlı şəkərburaları bişirmişdi.
- Bayram üçün minlərlə şəkərbura hazırlamaq lazımdır.
- Bu il şəkərburanın içliyinə fındıq əlavə etdim.