izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tarçı sözü Azərbaycan dilində tarda çalan musiqiçi deməkdir. Lüğətlərdəki "tarzən" sinonimi ilə yanaşı, daha geniş mənada "tar çalan şəxs" mənasını ifadə edir və bu mənada "tarif" sözü ilə sinonim kimi işlənə bilər, lakin "tarif" daha çox peşəkar, ustalıq səviyyəsində tar çalan şəxslər üçün istifadə olunur. Tarçı, sadəcə tarda çalan hər kəsi deyil, həm də tarda ifa etdiyi musiqi ilə dinləyicinin qəlbinə yol tapmağı bacaran, musiqi sənətinin ifaçılıq sahəsində özünü göstərmiş şəxsi ifadə edir. Sözün işlənməsindən asılı olaraq, həm peşəkar, həm də həvəskar bir tarda ifaçı üçün istifadə oluna bilər.

Etimoloji baxımdan "tarçı" sözü "tar" sözünün "-çı" şəkilçisi ilə birləşməsindən əmələ gəlmişdir. "-çı" şəkilçisi, hər hansı bir fəaliyyətlə məşğul olan şəxsi bildirən məhsuldar bir şəkilçidir. Beləliklə, "tarçı" sözü, əsas söz olan "tar"ın ("tar" sözünün mənşəyi müxtəlif nəzəriyyələrə malikdir, lakin ən çox qəbul edilən nəzəriyyə onun türkmən dilindən gəlməsi ilə bağlıdır) "çalan" mənasını ifadə edən "-çı" şəkilçisi ilə birləşməsindən yaranaraq "tarda çalan" mənasını əldə edir.

Misal üçün, "Ey tarçı, çal, oxu! Könlümü al, oxu!" misalında tarçının ifaçılıq bacarığına, musiqisinin dinləyicidə oyandırdığı hisslərə vurğu edilir. Digər bir misalda, "Qurban təzə-təzə əlinə tar almağa başladığı zamanlar Qarabağda tarçılar…" cümləsində isə "tarçı" sözü Qarabağda tar çalan insanlar üçün ümumi bir termin kimi işlənmişdir.

Yekun olaraq, "tarçı" sözü sadəcə bir peşə adı deyil, tarda ifa etmək bacarığı olan, həm də musiqisi ilə dinləyicinin hisslərinə təsir edə bilən şəxsi ifadə edən, zəngin məna yükü daşıyan bir sözdür. Sözün işlənmə konteksti onun mənasının dəqiq anlaşılmasına kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz