Tiran sözü qədim yunanca τύραννος (tyrannos) sözündən törəmişdir. Başlanğıcda, hər hansı bir mənfi konnotasiya daşımayan "hakim", "hökmdar" mənasını ifadə edirdi. Lakin zaman keçdikcə, xüsusilə Attikanın demokratik dövründən sonra, bu sözün mənası əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdi və "zorakılıqla hakimiyyətə gələn və xalqa zülm edən hökmdar" mənasını qazandı. Beləliklə, "tiran" sözü yalnızca hakimiyyətə sahib olan şəxsi deyil, həm də öz hakimiyyətini qorumaq üçün qanunsuz və qeyri-insani üsullardan istifadə edən, xalqın iradəsini saymayan, özbaşınalıq edən bir hökmdarı ifadə edir.
XIII-XVI əsrlər İtaliyasında da "tiran" sözü hakimiyyətə zorla yiyələnən və xalqa zülm edən şəxslər üçün işlənilirdi. Lakin bu dövrdə də "tiran" anlayışı sadəcə "zorakılıqla hakimiyyətə gələn" mənasından daha geniş idi. Bu, həmçinin, öz hakimiyyətini sərt əl ilə, xalqın hüquq və azadlıqlarını pozaraq qoruyan hökmdarlar üçün də istifadə edilirdi. Yəni, hakimiyyətə gəlmə üsulu ilə yanaşı, hakimiyyətin necə həyata keçirilməsi də "tiran" anlayışının müəyyən edilməsində əsas rol oynayırdı.
Müasir Azərbaycan dilində "tiran" sözü əsasən mənfi konnotasiya ilə işlənir və özbaşınalıq edən, xalqa zülm edən, öz hakimiyyətini qorumaq üçün qanunsuz və qeyri-insani üsullardan istifadə edən hökmdarı ifadə edir. Məsələn: "O, öz xalqına qarşı tiranlıq edirdi.", "Tarix bir çox tiranların qəddarlığını qeyd edir." kimi cümlələrdə istifadə oluna bilər. Sözün müsbət kontekstdə işlənməsi istisna olmaqla, əsasən mənfi mənada işlənir.
Qısacası, "tiran" sözü sadəcə bir hökmdar və ya hakimiyyət sahibi deyil, hakimiyyətini qəddarlıqla və xalqın iradəsinə zidd olaraq həyata keçirən şəxsi ifadə edir və bu məna onun etimologiyasından da aydındır.