Toplanış sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "müəyyən bir məqsəd, iş və ya hadisə ətrafında bir yerə toplaşma, yığılma" kimi izah oluna bilər. Bu, sadəcə bir toplantıdan daha geniş bir anlayışı əhatə edir. Toqquşma, mitinq, yürüş kimi hadisələr də toplanış kimi adlandırıla bilər. Lüğətlərdə verilən "toplantı" sinonimi, toplanışın daha formal, təşkil olunmuş və planlı bir toplaşmanı ifadə etdiyini qeyd etsə də, əslində toplanış daha geniş kontekstdə istifadə oluna bilir.
Toplanış sözünün etimologiyası Türk dillərindən gəlmədir. "Topla-" felindən törəmişdir və "-ış" şəkilçisi ilə isim halına gəlmişdir. "Toplamaq" felinin mənası, əşya və ya insanların bir yerə yığılmasını, bir araya gətirilməsini ifadə edir. Buna görə də toplanış, sadəcə bir yerə gəlməni deyil, bir araya gəlməyin məqsədini və səbəbini də nəzərdə tutur.
Toplanış sözünün işlənməsinə dair nümunələr:
- Formal toplanışlar: "Elmi Şuranın növbəti toplanışı sabah saat 10:00-da baş tutacaq." (Burada toplanış, planlı və təşkil olunmuş bir toplantını ifadə edir.)
- Qeyri-formal toplanışlar: "Məhəllə sakinlərinin su problemi ilə bağlı toplanışı kəskin müzakirələrə səbəb oldu." (Burada toplanış, daha az formal, spontan bir araya gəlməni ifadə edir.)
- Etiraz xarakterli toplanışlar: "Hökumətin yeni qərarına qarşı etiraz toplanışı keçirildi." (Burada toplanış, etiraz, nümayiş və ya mitinqi ifadə edir.)
- Təsadüfi toplanışlar: "Avtobus dayanacağında sərnişinlərin təsadüfi toplanışı yaranmışdı." (Burada toplanış, heç bir məqsədsiz, təsadüfən baş verən bir araya gəlməni bildirir.)
Beləliklə, toplanış sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin əsas mənası hər zaman insanların və ya əşyaların müəyyən bir məkan və ya səbəb ətrafında bir araya gəlməsidir. Bu araya gəlmənin səbəbi və təşkili toplanışın xarakterini müəyyən edir.