izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Torpaqlamaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, lüğətlərdə verilən sadə izahdan daha geniş və dəqiq şəkildə aşağıdakı kimi ifadə oluna bilər:

Torpaqlamaq (f.): Bu feli iki əsas mənada işlətmək olar: Birincisi, bir şeyin səthini, üstünü və ya ətrafını torpaqla örtmək, basdırmaq, yəni fiziki olaraq torpaqla təmasda saxlamaq, örtmək əməlidir. Bu mənada, bitki əkmək, əkin sahəsini hamarlamaq, bir şeyin dibindəki boşluqları doldurmaq, su qəliblərini torpaqla doldurmaq və s. hallarda işlədilir. Misal üçün, "Çən dolduqdan sonra borunun deşiyini probkalayıb üstünü torpaqlardılar" cümləsində olduğu kimi, torpaq fiziki olaraq bir cismin üstünü örtmək üçün istifadə olunur. Başqa bir nümunə olaraq, "Bahar gəldi, fermerlər tarlaları torpaqlaraq əkinə hazırlaşdılar" deyə bilərik.

İkincisi isə, daha metaforik və məcazi mənada işlənir. Bu mənada, "torpaqlamaq" bir şeyin əsasını möhkəmləndirmək, sabitləşdirmək, kök salmasını təmin etmək mənasını verir. Məsələn, "Yeni fidanları torpaqlaraq, onların sağlam böyüməsini təmin etməliyik" cümləsində "torpaqlamaq" fidanların möhkəm kök salması və böyüməsi üçün lazımi şəraiti yaratmaq mənasında işlənir. Yaxud, "Bizim layihəmiz yaxşı araşdırılmış və hərtərəfli torpaqlansa, uğur qazanacaqdır" cümləsində "torpaqlamaq" möhkəm əsas yaratmaq, möhkəmləndirmək mənasını daşıyır. Bu mənada, "torpaqlamaq" daha çox məcazi bir ifadə olaraq, əsasını möhkəmləndirmək, möhkəmlətmək, dəstəkləmək mənasında istifadə olunur.

Etimalogiyasına gəldikdə, "torpaqlamaq" sözü "torpaq" sözündən və "-lamaq" fel şəkilçisindən əmələ gəlmişdir. "Torpaq" sözü isə türk dillərinin köhnə təbəqəsinə aid olan bir sözdür və "yer, dünya" mənasını verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz