Törəmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası çoxşaxəlidir və müxtəlif kontekstlərdə fərqli nüanslar daşıyır. Lüğətlərdə sadəcə "əmələ gəlmək, baş vermək, meydana gəlmək, vücuda gəlmək, doğmaq" kimi qısa izahlarla qarşılaşırıq. Lakin "törəmək" sözü daha geniş və dərin bir məna spektrinə malikdir. Əslində, bu sözün mənası əmələ gəlmə prosesinin nəticəsini deyil, həm də bu prosesin özünü, yaranma mexanizmini əhatə edir.
Birinci mənası, yəni "əmələ gəlmək, baş vermək, meydana gəlmək, vücuda gəlmək, doğmaq" mənası daha çox fiziki və ya konkret hadisələrə aiddir. Məsələn: "Dağlardan çay törəyir", "Yeni bir ulduz törədi", "Onun qəlbində böyük bir sevgi törədi". Bu cümlələrdə "törəmək" sözü bir şeyin yaranma, meydana çıxma prosesini ifadə edir.
Lakin "törəmək" sözü daha mürəkkəb və abstrakt mənalarda da işlənə bilər. "Nəsildən-nəsilə törəyən adət-ənənələr", "Bu əsərin törəməsi uzun illər çəkmişdir", "Onun fikirləri öz dövünün tarixi şəraitindən törəyir". Bu nümunələrdə "törəmək" sözü yalnız əmələ gəlməni deyil, həm də səbəb-nəticə əlaqəsini, bir hadisənin digərindən nəticə olduğunu və əsas səbəbi vurğulayır. Məsələn, bir əsərin yaranması müəllifin yaradıcılıq prosesindən asılıdır, və "törəmək" bu prosesin özünü ifadə edir.
Etimoloji baxımdan, "törəmək" sözünün kökü qədim türk dillərindəki "törə-" morfemindən gəlir ki, bu da "doğmaq", "yaratmaq", "əmələ gətirmək" mənalarını daşıyır. Sözün fərqli mənaları dəqiq kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Beləliklə, "törəmək" sözü sadəcə bir fel deyil, dərin məna daşıyan bir dil vahitəsidir.
Sözün qrammatik baxımdan istifadəsi də müxtəlifdir. Həm müstəqil olaraq, həm də "törəmə" məsdəri və ya "törəyən", "törədilən" kimi sifət və iştiraklar şəklində işlənə bilər. Həmçinin, "törəmə" sözü başqa sözlərlə birlikdə məcazlı mənada da istifadə olunur (məsələn: "törəmə söz", "törəmə ədəbiyyat").