Abriz (fars. əsilli söz) – Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünə yer tutmuş maraqlı bir termindir. Əsas mənası köhnə fars dilindən gələn "çirkli su tökülən yer, çirkab yeri" olaraq izah olunsa da, onun mənası tarixi kontekstdə və istifadə sahəsindən asılı olaraq dəyişə bilər.
Əvvəla, "çirkli su tökülən yer, çirkab yeri" ifadəsi Abriz sözünün əsas funksiyasını əks etdirir. Köhnə yaşayış məntəqələrində, sanitariya şəraitinin zəif olduğu dövrlərdə, Abriz evlərdən və ya ictimai yerlərdən atılan tullantı sularının toplanması üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi bir məkandır. Bu, sadəcə bir çuxur və ya qazılmış bir çökəklik ola bilərdi, ancaq həm də daha mürəkkəb drenaj sistemlərinin ilkin forması kimi də qəbul edilə bilər.
İkincisi, Abriz sözünün "ayaqyolu" kimi istifade olunması, onun mənasının genişlənməsini göstərir. Bu, yalnız çirkli suyun deyil, həm də bəzən digər ev tullantılarının atıldığı yer kimi də anlaşdırılır. Beləliklə, Abriz sözü tarixi yaşayış məntəqələrinin sanitariya infrastrukturunun bir hissəsi olaraq, həm də həmin dövrlərin həyat tərzini əks etdirən bir termindir. "Ayaqyolu" mənası isə bu infrastrukturun əsas funksiyasını daha qısa və müasir dilə uyğun şəkildə ifadə edir.
Üçüncüsü, Abriz sözünün istifadəsi coğrafi bölgələrdən asılı olaraq fərqlənə bilər. Bəzi dialektlərdə bu sözün mənası daha dar, digərlərində isə daha geniş ola bilər. Bu səbəbdən, Abriz sözünün tam və düzgün anlaşılması kontekstə və istifadə edildiyi coğrafi əraziyə bağlıdır. Sözün köhnə olması və indiki dövrdə nadir hallarda istifadə olunması onun tarixi və mədəni əhəmiyyətini daha da artırır.