izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Açıqgəzən: Bu söz, əsasən Azərbaycan dilinin klassik ədəbiyyatında rast gələn, qadınların baş örtüyü ilə bağlı bir sifətdir. Sadəcə "çadrasız", "çadra örtməyən" mənasından kənara çıxaraq daha geniş məna çalarlarını əhatə edir. "Açıqgəzən" sözü, qadının başının açıq olmasını, ümumilikdə ənənəvi, təmkinli qadın obrazından fərqli, daha azad və sərbəst bir görünüşünü ifadə edir. Bu, zamanın tələblərinə uyğun gələn və ya ənənəvi dəyərlərə qarşı çıxan bir qadının obrazını yaradır. Sözün istifadəsində, qadının başının açıq olması ilə yanaşı, ümumi hərəkət, davranış və həyat tərzi ilə bağlı bir ipucu da gizlənir; ümumi olaraq müasir, cəsarətli, bəzən isə ümumi qəbul olunmuş normalardan kənara çıxan bir qadını təsvir edə bilər.

Bəşir bəyin nümunəsindəki ("...oxumuş, açıqgəzən azərbaycanlı qızı alacağam") istifadə, maraqlı bir məqamı ortaya qoyur. "Oxumuş" sifəti ilə birlikdə istifadəsi, qadının müasir, təhsilli olması ilə yanaşı, ənənəvi dəyərlərə bağlılığı ilə bağlı müəyyən ziddiyyəti vurğulayır. Bu, o dövrün sosial quruluşunda qadınlara qoyulan gözləntilərlə müasir təhsilli qadın obrazının toqquşmasını əks etdirir.

Beləliklə, "açıqgəzən" sözü sadəcə başı açıq bir qadını deyil, öz dövrünün mədəni və sosial kontekstində müəyyən bir ideoloji yük daşıyan, müasirlik və ənənə arasında gərginliyi ifadə edən bir obrazın təsvirini verir. Bu sözün mənası, istifadə edildiyi kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər, lakin ümumi mənada müstəqil, azad düşüncəli, bəzən isə cəsarətli qadın obrazını canlandırır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz