izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Adaxlı sözü Azərbaycan dilində iki əsas mənaya malikdir: birincisi, nişanlı olmaq, yəni rəsmi olaraq evlənmək üçün razılığa gəlmiş, nişanlanmış olmaq; ikincisi isə, daha geniş mənada, deyikli olmaq, yəni kiminsə sözünə, qərarına, və ya əmr-fərmanına bağlı olmaq, onunla əlaqəli olmaq mənasını da özündə ehtiva edir.

Birinci mənası, yəni "nişanlı" mənası, ən çox yayılmış və daha dərhal başa düşülən mənasıdır. Bu mənada "adaxlı" sözü gələcək nikahı göstərir və ikili münasibətin rəsmi bir addımını ifadə edir. Nişanlı olmaq, sadəcə bir-birini sevməkdən daha çox, əlaqənin ciddi olduğunu, evlilik niyyətinin mövcud olduğunu və bunun sosial olaraq rəsmiləşdirildiyini bildirir.

İkinci mənası isə, "deyikli" mənası, daha çox kontekstə bağlı olaraq istifadə olunur. Bu mənada "adaxlı" sözü, bir şəxsin başqasının sözünə, qərarına, və ya əmr-fərmanına bağlı olduğunu, onunla əlaqəli olduğunu, onun təsiri altında olduğunu göstərir. Məsələn, birinin siyasi partiyaya "adaxlı" olması, onun o partiyanın təsiri altında olduğunu, onun ideyalarını qəbul etdiyini bildirə bilər. Bu mənada söz daha çox metaforik bir istifadəni ehtiva edir.

Hər iki mənada da "adaxlı" sözü münasibətin varlığını və onun müəyyən bir səviyyədə rəsmi və ya bağlılığı bildirir. Misal olaraq verilən "[Şəhrəbanı xanım:] Allaha şükür, atan sağ, anan sağ" cümləsi adaxlı olmaqla bağlı bir kontekstdə istifadə olunduqda, uşağın valideynlərinin sağ-salamat olması, onun gələcək həyatında əhəmiyyətli bir amil kimi qəbul edildiyini göstərir.

Qeyd edək ki, "adaxlı" sözü dialektal xüsusiyyətlərə də malik ola bilər və müxtəlif regionlarda bir qədər fərqli mənalarda istifadə edilə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz