Adilanə (ər. adil və fars. …anə-dən) zərfi ədalət və insaf prinsiplərinə uyğun hərəkəti, davranışı, qərarı və ya vəziyyəti ifadə edir. Sadəcə "ədalətli" olmaqdan daha geniş mənaya malikdir, çünki həm ədalətin özünü, həm də bu ədalətin tətbiq olunma üsulunu əhatə edir. Yəni, hərəkətin yalnız nəticəsi deyil, həm də prosesi ədalətli olmalıdır.
Məsələn, "adilanə hökm" ifadəsi yalnız hökmün ədalətli olmasını deyil, həm də hökmün çıxarılma prosesinin - sübutların dürüst şəkildə araşdırılması, tərəflərin bərabər hüquqlardan istifadə etməsi və s. – ədalətli olmasını nəzərdə tutur. "Adilanə davranmaq" ifadəsi də eyni məntiqə əsaslanır: sadəcə ədalətli olmaq yox, ədaləti təmin etmək üçün lazımi səylərin göstərilməsi və bütün tərəflərin maraqlarının nəzərə alınması.
Adilanə sözü, "adilcəsinə", "ədalət üzrə", "ədalətlə", "insafla" kimi sinonimlərlə istifadə olunsa da, onlardan daha güclü və əhatəli bir mənaya malikdir. Bu söz, ədalətin yalnız formal deyil, həm də mahiyyət tərəfinə vurğu edir. Həm də hərəkətin arxasında duran niyyətin də ədalətli olmasını nəzərdə tutur. Yəni, səhvən ədalətli nəticəyə gəlmək "adilanə" hesab edilmir; ədalətli niyyət və ədalətli proses adilanəliyin əsasını təşkil edir.
Qısacası, "adilanə" sözü sadəcə bir hərəkətin ədalətli olmasını deyil, həm də bu ədalətin həyata keçirilməsindəki dürüstlük, obyektivlik və insafı ifadə edən, zəngin bir mənaya malik zərfdir.