izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Adilik sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "adi olma halı"nı ifadə edir. Bu, sadəcə bir şeyin adi, gündəlik və gözlənilən olmasının vəziyyətini deyil, həm də bəsitlik, sadəlik və hətta bayağılıq kimi müxtəlif kontekstlərdə fərqli çalarlar əldə edə biləcək bir anlayışı özündə ehtiva edir.

Birinci mənada, adilik, bir hadisənin, vəziyyətin və ya əşyanın qeyri-adi və ya gözlənilməz bir şey olmaması deməkdir. Misal olaraq, verilən sitatda qızın "Söhbətlərimizdə adilik yoxdur" ifadəsi, söhbətlərinin maraqlı, canlı, qeyri-adi və gözlənilməz olduğunu vurğulayır. Adiliyin olmaması, əksinə, fərqlilik, maraq, qeyri-adilik deməkdir. Bu mənada adilik, bir növ monotonluq, can sıkıntısı və ya rutinə işarə edə bilər.

İkinci mənada isə adilik, bəsitlik, sadəlik və bayağılıq kimi mənaları ehtiva edir. Bu zaman adilik, bir əşyanın, hadisənin və ya insanın keyfiyyətinin aşağı olması, zəif olması, yaradıcılıqdan, sənətkarlıqdan və ya zəriflikdən məhrum olması mənasını da daşıya bilər. Məsələn, "rəsm əsərinin adiliyi" ifadəsi, əsərin estetik dəyərinin aşağı olduğunu, bədii keyfiyyətlərdən məhrum olduğunu göstərir. Belə hallarda adilik, tənqid və ya mənfi qiymətləndirmə ifadə edir.

Beləliklə, adiliyin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Bəzən neytral bir ifadə kimi, bəzən isə mənfi bir qiymətləndirmə kimi istifadə oluna bilər. Adiliyin dərin mənasını anlamaq üçün həmişə onun hansı kontekstdə işlədildiyini nəzərə almaq lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz