Afət (ərəbcə "afət" sözündən) bir çox mənaları özündə birləşdirən, əsasən bədbəxtlik, müsibət, fəlakət kimi anlaşılan bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə "bəla, müsibət" kimi tərcümə edilməsinə baxmayaraq, afətin mahiyyəti daha çox qəfil gələn, gözlənilməz və geniş miqyaslı bir fəlakəti ifadə edir. Yalnız bir insanı deyil, bir qrup insanı, hətta bir bölgəni, ölkəni və ya bəşəriyyəti təsir edə biləcək hər hansı bir mənfi hadisə afət olaraq qəbul edilə bilər.
Afət, təbii fəlakətləri (zəlzələ, daşqın, quraqlıq, vulkan püskürməsi, epidemiya və s.), insan əməli ilə baş verən hadisələri (müharibə, qırğın, aclıq, sənaye qəzaları və s.) və ya mistik-dini baxımdan nəzərdə tutulan bədbəxtlikləri (lənət, cəza və s.) əhatə edir. Yəni afət, yalnız fəlakətin özünü deyil, həm də onun səbəbini, miqyasını və nəticələrini əhatə edən daha geniş bir anlayışdır.
Mir Cəlalın misalında olduğu kimi, "mat-məəttəl qalmışam ki, bu nə bəladı, nəzərdi, gözdü, afatdı...nədi, bilmirəm!" ifadəsi afətin gözlənilməzliyini və qarşısında acizliyi göz önünə sərir. Şəxs hadisənin mahiyyətini başa düşmək üçün müxtəlif variantlar irəli sürür, ancaq bunun nə olduğunu dəqiq bilmir. Bu, afətin qəfil gəlişini və səbəbinin bəzən aydın olmamasını vurğulayır.
Beləliklə, afət sadəcə "bəla" və ya "müsibət" sözlərinin sinonimi deyil, daha geniş məna daşıyan, qəfil gələn və böyük miqyaslı mənfi bir hadisəni ifadə edən, həmçinin insanları dəhşətə salan və acizliyə salan bir anlayışdır. Bu anlayışın tarixi və mədəni kontekstə görə də fərqli interpretasiyaları ola bilər.