izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Affekt [lat. affectus – ruhi həyəcan] insanın daxili aləmində baş verən, əhval və ehtiraslardan fərqli olaraq daha güclü, coşqun, qısamüddətli və intensiv bir emosional təcrübədir. Sadəcə bir duyğu olaraq deyil, bədənin fiziki reaksiyalarını da əhatə edən, insanın düşüncə və davranışlarını qəfil və dərin şəkildə təsir edən bir haldır.

Affekt əhvaldan daha sürətli və güclüdür. Əhval uzun müddət davam edən, nisbətən az intensiv bir fon duyğusudur, halbuki affekt ani, partlayıcı və çox intensivdir. Ehtirasdan isə daha az yönəlmiş və davamlıdır. Ehtiras müəyyən bir obyektə və ya məqsədə yönəlir və uzun müddət davam edə bilər (məsələn, sevgi, nifrət). Affekt isə bu cür yönəlməni həmişə göstərmir və qısa müddət ərzində özünü göstərib yox olur.

Affekt zamanı insanın ürək döyüntüsü sürətlənir, tənəffüsü dəyişir, əzələləri gərginləşir. Bədənin bu fiziki reaksiyaları emosional vəziyyətin şiddətini əks etdirir. Affektiv vəziyyətə düşən insan özünü idarə etməkdə çətinlik çəkə bilər, impulsiv və qeyri-adekvat davranışlar göstərə bilər. Bu səbəbdən, affekt halları tez-tez münaqişələrə, hətta zorakılığa səbəb olur.

Psixologiyada affektin müxtəlif növləri tədqiq olunur: qəzəb, qorxu, sevinc kimi əsas duyğuların güclü və qısamüddətli təzahürləri. Affektin şiddəti və nəticələri fərdi fərqlərə, situasiyanın təbiətinə və insanın əvvəlki təcrübələrinə bağlıdır. Affektiv pozuntuların müalicəsi psixoloji və ya psixoterapiya üsulları ilə həyata keçirilir.

Qısaca desək, affekt insan həyatında mühüm rol oynayan, lakin nəzarət edilməsi çətin olan güclü emosional bir hadisədir. Onun təbiətini başa düşmək və özümüzdə affektiv reaksiyaları idarə etməyi öyrənmək psixoloji sağlamlığımız üçün çox vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz