izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ağıllı-başlı sifəti, əsasən bir insanın davranış, düşüncə və hərəkətlərinin keyfiyyətini ifadə edir. Sadəcə "yaxşı" və ya "layiqli" olmaqdan daha geniş bir məna kəsb edir. Bu söz, fərdin ağıl və düşüncə qabiliyyətinin yetkinliyini, hərəkətlərində məqsədyönlülüyü, qərarlarında müdrikliyi və əməllərində məsuliyyətliliyini vurğulayır.

Ağıllı-başlı insan, hərəkətlərinin nəticələrini öncədən düşünür, qərarlarını hərtərəfli analiz edərək qəbul edir və həyatda rastlaşdığı çətinliklərin öhdəsindən layiqincə gəlməyi bacarır. Onun davranışları qaydalara uyğun, hərəkətləri sanballı, sözləri əməlli-başlı olur. Sadəcə olaraq qaydaları yerinə yetirmək yox, həm də bu qaydaların arxasındakı məntiqi və əhəmiyyəti dərk edir və ona görə də özünü həmişə layiqincə aparır.

Lüğətdəki "yaxşı, layiqli, lazımi şəkildə, qaydalı, sanballı, əməlli" kimi təriflər ağıllı-başlı insanın müxtəlif xüsusiyyətlərini göstərsə də, sözün tam mənasını əks etdirmir. Çünki ağıllı-başlılıq, sadəcə olaraq bir neçə keyfiyyətin cəmindən ibarət deyil, daha çox bu keyfiyyətlərin üzvi birliyini, bir-biri ilə uyğunluğunu və fərdin həyat təcrübəsinin nəticəsi olaraq formalaşmasını ifadə edir. Ona görə də bu söz, sadəcə bir sıfatdan daha çox, bir insanın xarakterini və keyfiyyətlərini əhatə edən geniş bir anlayışdır.

Sözün mənasını daha yaxşı anlamaq üçün verilmiş nümunə cümləsinin davamını görmək lazımdır. Ancaq mövcud hissədən belə aydın olur ki, Heydər bəyə verilən müraciətdəki "ağıllı-başlı" ifadəsi, Heydər bəyin vəziyyətin ağıllı başa düşməsini və məsuliyyətli qərar verməsini gözləməyi ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz