Ağzımvaylıq sözü Azərbaycan dilində acizlik, qüvvətsizlik, cəsarətsizlik və hərəkətsizliyi ifadə edən bir termindir. Sadəcə "acıziyyət" deməkdən daha çox məna kəsb edir. "Ölüvaylıq" ifadəsi ilə birlikdə istifadəsi, hərəkət etmək, reaksiya vermək qabiliyyətinin tamamilə itməsini, bir növ fəaliyyətsizlik və passivliyin həddini göstərir. Bu passivlik yalnız fiziki deyil, həm də mənəvi, ruhi ola bilər. Məsələn, ağzımvaylıqla qarşılaşan biri həm fiziki olaraq zəifləmiş, həm də ruhen sınmış, hər hansı bir addım atmaqdan çəkinən biri ola bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "ağız" və "vay" komponentlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini görərik. "Vay" sözü ümumiyyətlə kədər, qəm, acıma ifadə edir. "Ağzımvaylıq"da isə bu kədər və acizlik şəxsin hərəkətsizliyinə, susqunluğuna səbəb olmuşdur. Sanki kədərdən ağzı bağlı qalmış, hərəkətə gəlməyə gücü çatmayan bir vəziyyət təsvir olunur.
Beləliklə, ağzımvaylıq, sadəcə acizlik və cəsarətsizlikdən daha çox, kədər, qəm və ümidsizliyin yaratdığı bir hərəkətsizlik və passivlik halını təsvir edir. Bu vəziyyətdə olan şəxs özünü aciz, qüvvətsiz hiss edir və hərəkətə keçmək üçün həm fiziki, həm də mənəvi gücü çatmaz.
Müasir Azərbaycan ədəbiyyatında və gündəlik dilində bu sözün istifadəsi nisbətən az olsa da, qədim dilin zənginliyini və ifadə vasitələrinin müxtəlifliyini göstərir. "Ağzımvaylıq" sözü vasitəsilə ədəbiyyatda və gündəlik həyatda konkret bir vəziyyəti daha dəqiq və ifadəli şəkildə təsvir etmək mümkündür.