Fəaliyyətsizlik – hər hansı bir işin, fəaliyyətin, hərəkətin olmaması və ya göstərilməməsi halıdır. Bu, sadəcə olaraq işləməmək, çalışmamaqdan daha geniş bir anlayışı əhatə edir. Fəaliyyətsizliyə həm passivlik, həm də aktiv bir şəkildə fəaliyyətdən imtina etmək daxildir.
Passiv fəaliyyətsizlik, insanın və ya sistemin bir şey etmək qabiliyyətinə malik olmasına baxmayaraq, heç bir hərəkətə əl atmamasıdır. Məsələn, bir işçi işini etməməsi, bir maşının nasaz olması və ya bir dövlətin siyasi problemlərə qarşı reaksiya verməməsi passiv fəaliyyətsizlik nümunələridir.
Aktiv fəaliyyətsizlik isə, insanın və ya sistemin bilərəkdən hərəkətə keçməməsidir. Bu, şüurlu bir qərardır. Məsələn, bir siyasətçinin problemlərə qarşı bilərəkdən susması, bir şahidin hadisə barədə danışmaqdan imtina etməsi və ya bir komandanın qəsdən mübarizədən çəkinməsi aktiv fəaliyyətsizliyə aiddir. Aktiv fəaliyyətsizlik bəzən passivliyə nisbətən daha ağır nəticələrə səbəb ola bilər, çünki o, şüurlu bir seçimdir.
Fəaliyyətsizliyin səbəbləri çox müxtəlifdir: tənbəllik, qorxu, bilməmə, qərar verməkdə çətinlik, qüvvənin olmaması və s. Hər bir halda fəaliyyətsizliyin nəticələri fərqli olur və bu nəticələr həm fərdi, həm də sosial həyatı əhatə edə bilər. Bəzi hallarda fəaliyyətsizlik zərərli olsa da, bəzi hallarda (məsələn, strateji gözləmə) faydalı ola bilər.
Verilən nümunədə (“İlyas, sən elə bilmə ki, mən səni fəaliyyətsizlikdə, üsyan və az…”) fəaliyyətsizlik, üsyan və azğınlıq kimi davranışlarla birlikdə istifadə olunur ki, bu da fəaliyyətsizliyin kontekstə bağlı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edə biləcəyini göstərir. Bu halda, fəaliyyətsizlik passiv müqavimət və ya gizli etiraz kimi başa düşülə bilər.