Axır-axırda sözü, əslində "bax axırda" ifadəsinin qısalmış və leksikləşmiş formasıdır. Lüğətlərdəki "bax axırda (2-ci mənada)" izahlı olsa da, mənasını daha dolğun şəkildə izah etmək mümkündür. "Axır-axırda" bir hadisənin son mərhələsində, son anda və ya gözlənilmədən baş verən mənfi bir dönüşü, xoşagəlməz bir sonucu ifadə edir.
Misal olaraq verilən cümlədə ("Köhnə ili yaxşı başa vurmuşdum, amma axıraxırda işlər korlandı") olduğu kimi, "axır-axırda" sözü əvvəlki müsbət vəziyyətin əksinə bir dönüşü, bir növ kəskin mənfi bir sonu bildirir. Bu söz, hadisələrin gedişatında gözlənilməz bir dönüşü, planların pozulmasını, və ya yaxşı gedən bir işin son anda pozulmasını vurğulayır.
Dilçilik baxımından, "axır-axırda" sözü məcazlı mənada işlənir və əsasən danışıq dilində daha çox rast gəlinir. Yazılı dildə istifadəsində bəzən "nəhayət", "son anda", "son nəticədə" kimi sözlərlə əvəz edilə bilər. Ancaq bu sözlərin "axır-axırda"nın ifadə etdiyi o qədər kəskin və gözlənilməz dönüşü tam olaraq əks etdirməsi mümkün deyil. Çünki "axır-axırda" son hadisənin əvvəlki müsbət hadisələrlə qəfil kontrastını daha yaxşı əks etdirir.
Beləliklə, "axır-axırda" sözü sadəcə "bax axırda"nın qısalmış forması olmaqdan kənara çıxaraq, özünəməxsus bir məna çalarına malik olan, danışıq dilinin rəngarəngliyini artıran bir ifadədir.