Aksiz sözü vergi sistemində xüsusi istehsal olunan mallara tətbiq olunan dolayı vergi növünü ifadə edir. Yəni, bu vergi məhsulun istehsalı və ya idxalı zamanı, həmin məhsulun qiymətinə əlavə olunaraq yığılır. Sadəcə, "verginin bir növü" deyə xarakterizə etmək azdır; çünki aksiz, digər vergilərdən fərqli olaraq, müəyyən məhsul qruplarına xüsusi olaraq tətbiq edilir.
Aksiz vergisi, dövlətin xüsusi istehlak mallarının istehlakını tənzimləmək, həmçinin dövlət büdcəsini maliyyələşdirmək üçün istifadə etdiyi bir vasitədir. Bu mallar adətən sağlamlıq üçün zərərli (məsələn, spirtli içkilər, tütün məmulatları) və ya ətraf mühitə mənfi təsir göstərən (məsələn, benzin) məhsullar olur. Beləliklə, aksiz vergisi həm gəlir mənbəyi, həm də sosial və ekoloji siyasətin aləti kimi çıxış edir.
Aksiz markası isə həmin verginin ödənildiyini təsdiq edən rəsmi nişandır. Bu marka məhsulun qanuni olaraq satıldığını göstərir və onun aksiz vergisinin ödənilmədiyini istisna edir. Markanın saxtakarlıqdan qorunması üçün xüsusi texnologiyalar tətbiq olunur. Aksiz markasının mövcudluğu, həm istehlakçıların hüquqlarının qorunması, həm də dövlətin vergi gəlirlərinin artırılması üçün əhəmiyyətlidir.
Qeyd edək ki, aksiz vergisinin tətbiq edilən məhsulların siyahısı və dərəcələri, hər bir ölkənin iqtisadi və sosial siyasətindən asılı olaraq dəyişə bilər. Bu səbəbdən, bir ölkədə aksiz vergisinin tətbiq olunduğu məhsullar digər ölkələrdə fərqli ola bilər.