izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ala-yarım: Sözü, "yarımçıq", "natamam", "qeyri-kamil" və ya "tam olmayan" mənalarını ifadə edən bir sifət və zərfdir. "Ala-" ön şəkilçisi bu mənanı daha da gücləndirir və təsvir etdiyi vəziyyətin əskikliyinə, qeyri-kafiliyinə vurğu edir. Sadəcə "yarımçıq" sözündən fərqli olaraq, "ala-yarım" daha çox qeyri-qənaətbəxş, bəlkə də səhlənkar şəkildə tamamlanmayan işi ifadə edir.

Məsələn, "qabı ala-yarımçıq doldurmaq" ifadəsi qabı tam doldurmamaq, yarımdan az doldurmaq kimi deyil, daha çox tənbəlliklə, diqqətsizcə, qeyri-dəqiq bir şəkildə doldurmaq mənasını verir. Qabın tam dolu və ya yarı dolu olmasına deyil, doldurma aktının necə həyata keçirilməsinə yönəlmə ilə fərqlənir.

“Vanyuşa onları dinləyə-dinləyə Azərbaycan dilini ala-yarımçıq öyrəndi” cümləsində isə Vanyuşanın Azərbaycan dilini tam mənimsəmədiyini, səthi öyrəndiyini, dilin bütün incəliklərini qavramamasını ifadə edir. Burada vurğu öyrənmə prosesinin tamlığının olmamasına deyil, həm də bu prosesin qeyri-kafi və qeyri-dəqiq olduğuna yönəlib.

Ümumiyyətlə, "ala-yarım" sözü sadəcə kəmiyyət çatışmazlığından deyil, həm də keyfiyyət çatışmazlığından, işin səhlənkarlıqla və qeyri-diqqətli şəkildə yerinə yetirilməsindən irəli gələn natamam olmağı bildirir. Bu söz, ədəbi dilə xas bir ifadə olmaqla yanaşı, sözlərin canlılığı və ifadəliliyini artırmaq üçün əyani bir vasitə rolunu oynayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz