izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Alay-alay zərfi, əsasən kütləvi, çoxluq və sıxlıq ifadə edərək, bir şeyin dəstə-dəstə, böyük qruplar halında, izdihamla, hətta qarışıq və nizamsız bir şəkildə hərəkət etdiyini və ya mövcud olduğunu bildirir. Bu zərf, sadəcə "çoxluq" mənasını verməkdən daha çox, həmin çoxluğun bir arada, bir-birinə yaxın və sıx şəkildə olduğunu vurğulayır. Sanki bir dəniz dalğası kimi, ətrafa yayılan bir axın təsiri yaradır.

Misal olaraq, "Gəlin alay-alay!" ifadəsində yalnız "çoxluqla gəlin" mənası deyil, həm də həmin çoxluğun birlikdə, bir-birinə qarışıq şəkildə hərəkət etməsinin təsiri ifadə olunur. Bu, hətta bir növ coşqunu, həyəcanı da özündə əks etdirə bilər. "Quşlar alay-alay uçurdular" cümləsində isə quşların böyük sürülər halında, sıx bir formada uçmaları göstərilir.

Alay-alay sözünün tərkibi də maraqlıdır. "Alay" sözü həm orduda bir hissəni, həm də geniş bir qrupu bildirsə də, "alay-alay" ikilənməsi həmin çoxluğu daha da artırır və vurğulayır. Bu, sözün ifadə etdiyi mənanı daha da gücləndirir və onu daha canlı edir. Əslində, "alay-alay" sözü sadəcə bir kəmiyyət göstəricisindən daha çox, bir keyfiyyət ifadə edir: sıxlıq, qarışıqlıq, çoxluq içində birlik və bəlkə də bir az da qarışıqlıq.

"Gəlin nəsillər; Hamımız bir nəfəs, bir ürək kimi" misalında isə "alay-alay" ın daha emosional və ümumiləşdirilmiş bir mənası görünür. Burada "alay-alay" sözü nəsillərin sayının çoxluğunu deyil, birlikdə, həmrəylikdə və birlikdə hərəkət etmələrini ifadə edir. Bu, sözün məna spektrinin genişliyini və kontekstdən asılı olaraq fərqli şəkildə şərh oluna biləcəyini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz