Aldanma: "Aldanmaq" felindən törəmiş isimdir. Sadəcə "aldanmaq" hərəkətinin nəticəsi olaraq deyil, daha geniş bir məna spektrini əhatə edir. Aldanma, həqiqətin gizlədilməsi, yanlış məlumat verilməsi və ya özünün qəsdən və ya qəsdən olmamaqla yanlış təsəvvürə düşməsi nəticəsində baş verən bir vəziyyətdir. Bu, sadə bir səhv anlayışdan tutmuş, planlı bir fırıldaqçılığa qədər geniş miqyasda baş verə bilər.
Aldanmanın əsas xüsusiyyəti, gerçəkliklə arada olan uyğunsuzluqdur. İnsan aldandıqda, özünün əldə etdiyi məlumatların və ya təsəvvürlərinin gerçəkliyi əks etdirmədiyini anlayır (və ya sonradan anlayır). Bu uyğunsuzluq, fərqli səviyyələrdə təsir göstərə bilər: bir insanı kiçik bir məsələdə aldada bilərsiniz, ya da həyatını tamamilə dəyişə biləcək qədər böyük bir aldanma ilə qarşılaşa bilər.
Aldanma həm fərdi, həm də ictimai həyatda mühüm rol oynayır. Fərdi səviyyədə, aldanma insanın özünə inamını sarsıda bilər, əlaqələrini pozmağa səbəb ola bilər və ya hətta ciddi psixoloji problemlərə gətirib çıxara bilər. İctimai səviyyədə isə, böyük miqyaslı aldanmalar, məsələn, siyasi manipulyasiyalar və ya maliyyə fırıldaqçılıqları, cəmiyyətin sabitliyinə ciddi təhlükə yarada bilər.
Aldanmanın müxtəlif növləri mövcuddur: emosional aldanma (məsələn, yalan sözlərə inanmaq), məntiqi aldanma (məsələn, yanlış mühakimə nəticəsində səhvə düşmək), hiss aldanması (məsələn, illüziyalar). Aldanmadan qorunmanın yollarından biri, tənqidi düşünmə bacarıqlarını inkişaf etdirmək və məlumat mənbələrini diqqətlə araşdırmaqdır. Həqiqəti axtarmaq və şübhə etmək bacarığı aldanmadan qorunmaq üçün çox vacibdir.