Allahaxtarıcılıq (is. tar. 1905-ci il inqilabından sonra rus liberal ziyalıları arasında yayılmış dini-fəlsəfi cərəyan): 1905-ci il Rusiya inqilabının yaratdığı siyasi və sosial gərginlik fonunda meydana çıxmış Allahaxtarıcılıq, özündə Rusiya liberal ziyalılarının dinə və ilahiyyata mürəkkəb yanaşmasını əks etdirən bir dini-fəlsəfi hərəkat idi. Bu hərəkat, çar rejiminin sərt dini siyasətinə qarşı etiraz olaraq, dini düşüncəni yenidən şərh etmək və onu cəmiyyətin demokratik inkişafına uyğunlaşdırmaq cəhdini təmsil edirdi.
Allahaxtarıcılığın əsas xüsusiyyətlərindən biri, xristianlığın sosial ədalət, azadlıq və bərabərlik idealları ilə uzlaşdırılmasına yönəlməsi idi. Hərəkatın tərəfdarları, dini doktrinaların cəmiyyətin sosial problemlərinin həllində rolunu vurğulayaraq, onları bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməyə çalışırdılar. Bu, həm də dövlət-kilsə münasibətlərinə yeni bir baxış tərzi ilə müşayiət olunurdu: kilsənin siyasi hakimiyyətdən ayrılması və cəmiyyətdə demokratik dəyərlərin üstünlük təşkil etməsi tələbi irəli sürülürdü.
Allahaxtarıcılıq, Rusiya intellektuallarının dinə yalnız mistik və ya metafizik bir yanaşma deyil, həm də sosial-siyasi bir hadisə kimi baxması ilə xarakterizə olunurdu. Onlar dinin insan həyatının bütün sahələrində, o cümlədən siyasət və sosial həyatda da rol oynadığına inanırdılar. Hərəkat, inqilabi dəyişikliklərə və demokratikləşməyə yönəlmiş müxtəlif siyasi və ictimai hərəkatlar ilə əlaqəli idi. Ancaq Allahaxtarıcılıq özündə ayrıca bir fəlsəfi-dini təlimi təmsil edərək, həmin hərəkatlardan fərqlənirdi.
Qeyd etmək lazımdır ki, Allahaxtarıcılıq Rusiyada geniş yayılmamış, nisbətən dar bir ziyalı dairəsində təsirli olmuşdur. Lakin bu cərəyan, 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiya cəmiyyətində baş verən dəyişiklikləri anlamaq üçün əhəmiyyətli bir tarixi kontekst təmin edir. O, dinin sosial və siyasi həyatdakı roluna dair düşüncələrin inkişafına töhfə vermiş, müasir düşüncəyə yeni bir perspektiv qatmışdır.