Alman sözü iki əsas mənaya malikdir. Birinci və əsas mənası Almaniya Federativ Respublikasının əsas əhalisini təşkil edən xalqdır. Bu, minilliklər boyu formalaşmış, zəngin tarixə, mədəniyyətə və dillərə (yüksək alman, aşağı alman dilləri və s.) malik olan bir etnik qrupdur. Onların tarixi qədim qəbilələrdən başlayaraq, müxtəlif dövlət qurumları və imperiyalar vasitəsilə müasir Almaniyanın yaranmasına qədər uzanır. Bu mürəkkəb tarixi proses nəticəsində alman xalqı özünəməxsus milli özünüdərk, adət-ənənə və milli simvollara sahib olub.
İkinci mənası isə alman xalqına mənsub olan hər bir şəxsə aiddir. Yəni, alman vətəndaşı olan, alman dilində danışan və alman mədəniyyətinə yiyələnmiş hər bir fərd “alman” adlanır. Bu mənada, alman sözü etnik mənsubiyyətdən əlavə, vətəndaşlıq və mədəniyyət kontekstində də istifadə olunur. Məsələn, Almaniyada yaşayan, lakin alman olmayan bir şəxs alman vətəndaşı ola bilər, ancaq etnik olaraq alman sayılmaz.
Alman xalqının mədəniyyəti dünya mədəniyyətinə böyük töhfələr vermişdir. Ədəbiyyatdan musiqiyə, fəlsəfədən elmə qədər müxtəlif sahələrdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirmiş, dünya ədəbiyyatına Goethe, Schiller, Mann kimi klassiklər bəxş etmişdir. Alman ədəbiyyatının qədim abidələri, orta əsr əlyazmaları, xalq nağılları və mahnıları bu zəngin mədəni irsin əsasını təşkil edir. Bundan əlavə, almanların musiqidəki rolu, xüsusilə Klassik və Romantik dövr musiqisinin inkişafında böyük əhəmiyyətə malikdir. Beethoven, Bach, Mozart kimi musiqi dahiləri dünya musiqi tarixində silinməz iz qoymuşlar.
Beləliklə, "alman" sözü sadəcə bir milliyyət adı deyil, eyni zamanda zəngin bir tarixə, mədəniyyətə və dünya miqyasında tanınmış bir xalqa aid olan mürəkkəb bir anlayışdır.