Access Control Entry (ACE) - Giriş İdarəetmə Yazısı. Kompüter sistemlərinin təhlükəsizlik sistemlərində istifadə olunan bir termindir. ACE, müəyyən bir resursa (fayl, qovluq, printer və s.) giriş hüquqlarını təyin edən bir quruluşdur. Hər bir ACE, müəyyən bir istifadəçiyə və ya qrupa müəyyən bir giriş səviyyəsini təyin edir.
İzah:
ACE-lər, giriş nəzarəti siyahılarının (Access Control Lists - ACL) əsas komponentləridir. ACL, bir resursa girişə icazə verilən istifadəçilər və qrupların, həmçinin onların hər birinə verilən giriş səviyyələrinin siyahısıdır. Hər bir ACL, bir və ya daha çox ACE-dən ibarətdir. Hər bir ACE üç əsas elementdən ibarətdir:
- Subyekt: Resursa girişə cəhd edən istifadəçi və ya qrup.
- İcazə: Subyektə verilən giriş səviyyəsi (məsələn, oxumaq, yazmaq, icra etmək, silmək).
- Obyekt: Girişə məruz qalan resurs (fayl, qovluq və s.).
Məsələn, bir ACE, "istifadəçi Ali" subyektinə "fayl.txt" obyektinə "oxumaq" və "yazmaq" icazələrinin verilməsini təyin edə bilər. Başqa bir ACE isə "qrup İdarəçilər" subyektinə eyni fayla "oxumaq", "yazmaq" və "silmək" icazələrinin verilməsini təyin edə bilər. ACE-lər, müxtəlif istifadəçilərə və qruplara müxtəlif səviyyələrdə giriş imkanı verərək, sistemlərin təhlükəsizliyini təmin edir.
İstifadə sahələri:
- Əməliyyat sistemləri: Windows, Unix, Linux və digər əməliyyat sistemlərində fayl və qovluqların təhlükəsizliyinin idarə edilməsində geniş istifadə olunur.
- Verilənlər bazaları: Verilənlər bazalarında verilənlərə girişin nəzarəti üçün istifadə olunur.
- Şəbəkə təhlükəsizliyi: Şəbəkə cihazlarına və resurslarına girişin idarə edilməsində istifadə olunur.
- İnformasiya təhlükəsizliyi: Məlumatların qorunması üçün vacib bir komponentdir.