Acl

Ümumi İzah

Acl (Access Control List) kompüter sistemlərində və şəbəkələrində resurslara girişin idarə olunması üçün istifadə olunan bir mexanizmdir. Acl, müəyyən bir resursa (fayl, qovluq, printer, şəbəkə cihazı və s.) kimlərin və hansı səviyyədə (oxumaq, yazmaq, icra etmək, silmək və s.) giriş əldə edə biləcəyini müəyyənləşdirir. Bu, sistemin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün vacib bir vasitədir.

İşlədilmə Sahələri

• İnformasiya Texnologiyaları: Acl-lər əməliyyat sistemləri (Windows, Linux, macOS), verilənlər bazaları və şəbəkə cihazlarında geniş istifadə olunur. Onlar fayl və qovluqlara, verilənlər bazası cədvəllərinə və digər resurslara giriş səlahiyyətlərini tənzimləmək üçün əsas vasitədir.
• Şəbəkə Təhlükəsizliyi: Şəbəkə cihazları (routerlər, firewall-lar) və şəbəkə xidmətləri üçün giriş nəzarəti siyahıları təhlükəsizliyin təmin edilməsində vacib rol oynayır. Bu, icazəsiz girişləri məhdudlaşdırmağa və şəbəkə hücumlarından qorunmağa kömək edir.
• Verilənlər Bazası İdarəetmə Sistemləri (DBMS): Bir çox DBMS sistemləri (məsələn, Oracle, MySQL, PostgreSQL) verilənlər bazası obyektlərinə (cədvəllər, sətirlər, sütunlar) girişin idarə olunması üçün Acl-lərdən istifadə edir.
• Bulud Texnologiyaları: Bulud əsaslı xidmətlər də Acl-lərdən istifadə edərək resurslara girişi tənzimləyir və müştərilərin məlumatlarının təhlükəsizliyini təmin edir.

Acl-in Strukturu

Acl ümumiyyətlə istifadəçi və ya qrup adları, icazə növləri (məsələn, oxumaq, yazmaq, icra etmək) və onlara müvafiq səlahiyyətlərin siyahısından ibarətdir. Bu siyahıda hər bir istifadəçi və ya qrup üçün müəyyən resurslara giriş səlahiyyətləri təyin olunur.