Mənası: 1. Audit – sistem mexanizmlərinin adekvatlığını qiymətləndirmək, təsbit edilmiş siyasətlərə və istismar prosedurlarına uyğunluğu təmin etmək və mexanizmlərin effektivliyini yoxlamaq üçün sistematik və müstəqil bir prosesdir.
İzah
Audit, müxtəlif sahələrdə istifadə olunan sistematik bir yoxlama və qiymətləndirmə prosesidir. Bu proses, təşkilatın və ya sistemin fəaliyyətinin müəyyən standartlara, qaydalara və ya siyasətlərə uyğunluğunu müəyyən etmək məqsədi daşıyır. Audit, yalnız səhvləri aşkar etməklə kifayətlənməz, həm də bu səhvlərin səbəblərini təyin etmək və gələcəkdə eyni səhvlərin qarşısını almaq üçün tədbirlər tövsiyə etməlidir.
İstifadə Sahələri
- Mühasibat uçotu: Maliyyə hesabatlarının dəqiqliyini, etibarlılığını və qanunlara uyğunluğunu yoxlamaq üçün istifadə olunur. Bu, müstəqil auditorlar tərəfindən aparılır və maliyyə hesabatlarının etibarlılığına dair rəy verilir.
- İnformasiya texnologiyaları (İT): İT sistemlərinin təhlükəsizliyini, effektivliyini və uyğunluğunu yoxlamaq üçün istifadə olunur. Bu, sistemlərin düzgün işlədiyini, məlumatların təhlükəsizliyinin təmin olunduğunu və qanunlara uyğunluğun təmin olunduğunu təsdiqləmək üçündür.
- Menecment: Təşkilatın idarəetmə sistemlərinin effektivliyini və səmərəliliyini qiymətləndirmək üçün istifadə olunur. Bu, müəyyən standartlara uyğunluğun təsdiqlənməsi və təkmilləşdirmə sahələrinin müəyyən edilməsi üçün aparılır.
- Ətraf mühitin mühafizəsi: Ətraf mühitin qorunması ilə bağlı qanun və qaydaların yerinə yetirilməsinin yoxlanılması üçün istifadə olunur. Bu, ətraf mühitin çirklənməsinin qarşısının alınması və təbii ehtiyatların səmərəli istifadəsinin təmin edilməsi üçün aparılır.
- Səhiyyə: Səhiyyə müəssisələrində xidmətlərin keyfiyyətinin, təhlükəsizliyin və standartlara uyğunluğunun yoxlanılması üçün istifadə olunur.
Audit Növləri
Müxtəlif sahələrə və məqsədlərə uyğun olaraq müxtəlif audit növləri mövcuddur. Məsələn, maliyyə auditi, İT auditi, əməliyyat auditi, ətraf mühit auditi və s. Hər bir audit növü özünəməxsus metodologiya və standartlara əsaslanır.