Mühasibat (ər. محاسبة - muḥāsaba "hesab vermək, hesablaşmaq" sözündən törəmişdir) – müəssisələrin, təşkilatların və ya fərdlərin maliyyə əməliyyatlarının sistematik qeydə alınması, təsnifatı, ümumiləşdirilməsi və təhlili ilə məşğul olan elm və təcrübə sahəsidir. Bu, gəlirlərin, xərclərin, aktivlərin və öhdəliklərin qeydə alınmasını, maliyyə hesabatlarının tərtibini və maliyyə vəziyyətinin qiymətləndirilməsini əhatə edir. Mühasibatın əsas məqsədi maliyyə məlumatlarının dəqiq, etibarlı və vaxtında təqdim edilməsini təmin etməkdir; bu məlumatlar isə idarəetmə qərarlarının qəbul edilməsində, investorların məlumatlandırılmasında və vergi orqanları ilə hesabatlılıqda istifadə olunur.
Mühasibat həm nəzəri, həm də praktik bir sahədir. Nəzəri mühasibat mühasibat prinsiplərini, standartlarını və metodlarını araşdırır, praktik mühasibat isə bu prinsiplərin və metodların real həyatda tətbiqini əhatə edir. Müxtəlif mühasibat sistemləri (məsələn, birqatlı mühasibat, ikiqatlı mühasibat) mövcuddur ki, bunlar müəssisənin ölçüsündən, fəaliyyət növündən və digər amillərdən asılı olaraq seçilir.
Cümlələrdə istifadəsi:
- "Mühasibatı yoxlayaq." - Bu cümlədə "mühasibat" sözü müəssisənin maliyyə sənədlərinin, hesabatlarının yoxlanmasını ifadə edir.
- "Şirkətin mühasibat departamenti yeni hesabatlar hazırlayır." - Burada "mühasibat" sözü mühasibat işləri ilə məşğul olan şöbəni, qrupunu və ya birliyi ifadə edir.
- "O, uzun illərdir ki, mühasibat sahəsində çalışır." - Bu cümlədə "mühasibat" sözü peşə, ixtisas kimi işlənir.
- "Sonra Qələndərovu şəhər mühasibat kurslarına göndərdilər." - Bu cümlədə "mühasibat" sözü mühasibatlıq üzrə tədris kurslarını bildirir.
Qeyd edək ki, "buxalteriya" sözü də bəzən "mühasibat" sözü ilə sinonim kimi işlədilir, lakin "buxalteriya" daha çox konkret olaraq mühasibat işlərinin aparıldığı yeri, otağı, şöbəni ifadə edir.