Mənası: Bell-LaPadula modeli − təhlükəsizlik siyasətinin formal avtomat modelidir, girişin idarə edilməsi qaydaları çoxluğunu təsvir edir.
Haqqında
Bell-LaPadula modeli (BLP), məlumatların gizliliyini təmin etmək üçün istifadə olunan bir təhlükəsizlik modelidir. Bu model, giriş nəzarəti siyasətlərini formal olaraq təsvir edir və sistemlərdə icazəsiz məlumatlara girişin qarşısını almaq üçün qaydalar müəyyən edir. Model, əsasən hərbi və hökumət sistemləri üçün hazırlanmışdır, lakin indi kommersiya sistemlərində də istifadə olunur.
Əsas Prinsipləri
- Sadə Təhlükəsizlik Xüsusiyyəti (Simple Security Property): Bir subyekt yalnız özünün təhlükəsizlik səviyyəsinə bərabər və ya daha aşağı olan obyektlərə daxil ola bilər. Yəni, daha yüksək səviyyəli məlumata yalnız daha yüksək səviyyəli icazələri olan subyektlər giriş əldə edə bilər.
- *- Xüsusiyyəti (Star Property): Bir subyekt yalnız özünün təhlükəsizlik səviyyəsinə bərabər və ya daha aşağı olan obyektləri yazmağa (dəyişdirməyə) icazə verilir. Bu, yüksək səviyyəli məlumatların aşağı səviyyəli obyektlərə yazılmasının qarşısını alır.
- Diskresionluq Xüsusiyyəti (Discretionary Security Property): Bu xüsusiyyət istifadəçilərə öz məlumatlarını kimlə paylaşacaqlarını nəzarət etməyə imkan verir. Bu, məlumatların mülkiyyətinə dair nəzarəti təmin edir.
İstifadə Sahələri
- İnformasiya Təhlükəsizliyi: Məlumatların qorunması və icazəsiz girişin qarşısının alınması üçün geniş istifadə olunur.
- Kompüter Sistemləri: Əməliyyat sistemləri və verilənlər bazalarında təhlükəsizlik siyasətlərinin həyata keçirilməsi üçün.
- Hərbi və Hökumət Sistemləri: Həssas məlumatların qorunması üçün kritik əhəmiyyət daşıyır.
- Kriptoqrafiya: Məlumatların şifrələnməsi və açar idarəetməsi ilə birlikdə istifadə oluna bilər.
Mənfi Cəhətləri
Bell-LaPadula modeli, bəzi hallarda həddindən artıq məhdudiyyətli ola bilər və istifadəçilərin işini çətinləşdirə bilər. Məsələn, "read-up" (yuxarı səviyyəli məlumatları oxumaq) məhdudiyyəti bəzi hallarda lazımi məlumatlara girişin qarşısını ala bilər.