Mənası: robot və network sözlərindən yaranmışdır. Botnet − botlarla yoluxmuş kompüterlərdən ibarət şəbəkədir.
Tərif
Botnet, zərərli proqram (malware) ilə yoluxmuş yüzlərlə, minlərlə və ya hətta milyonlarla kompüterdən ibarət paylanmış bir şəbəkədir. Bu yoluxmuş kompüterlərə "botlar" deyilir və onlar uzaqdan idarəetmə mərkəzi olan "komanda və idarəetmə serveri" (C&C server) tərəfindən idarə olunurlar. Botnetin yaradıcısı və ya operatoru bu server vasitəsilə bütün botları eyni anda idarə edə və onlardan müxtəlif zərərli əməliyyatlar üçün istifadə edə bilər.
İstifadə Sahələri
Botnetlər əsasən kibercinayətkarlar tərəfindən istifadə olunur və müxtəlif zərərli fəaliyyətlərə imkan verir:
- Spam göndərilməsi: Botnetlər milyonlarla spam e-poçt və mesaj göndərmək üçün istifadə olunur.
- DDoS hücumları: Botnetlər hədəf serverə eyni anda çox sayda sorğu göndərməklə onun iş qabiliyyətini pozmaq üçün istifadə olunur (Distributed Denial of Service - Paylanmış Xidmət İnkarı).
- Konfidensial məlumatların oğurlanması: Botlar şəxsi məlumatları, şifrələri və digər həssas məlumatları oğurlamaq üçün istifadə oluna bilər.
- Kibercasusluq: Botnet vasitəsilə hədəf sistemlərdə gizli şəkildə casusluq aparmaq mümkündür.
- Klik fırıldaqçılığı: Botnet vasitəsilə saxta kliklər yaradılaraq reklam gəlirləri artırılır.
- Kriminal fəaliyyətlərin gizlədilməsi: Botnet vasitəsi ilə anonim fəaliyyətlər həyata keçirilir və izləmə çətinləşir.
Müdafiə üsulları
Botnet hücumlarından qorunmaq üçün müxtəlif təhlükəsizlik tədbirləri görülməlidir. Bunlara antivirus proqramlarının istifadəsi, firewall-ların quraşdırılması, şəxsi məlumatların qorunması, şübhəli linklərə və əlavələrə klik etməkdən çəkinmək, proqram təminatlarının mütəmadi olaraq yenilənməsi daxildir.
İstifadə Olunan Sahələr
Botnet termini əsasən kompüter elmləri, informasiya texnologiyaları, kiber təhlükəsizlik və kriminologiya sahələrində istifadə olunur.