Mənası: Carrier Sense Multiple Access/Collision Detection - Daşıyıcını aşkarlamaqla çoxsaylı giriş/toqquşmanın aşkarlanması
Tərif
CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection) kompüter şəbəkələrində istifadə olunan bir media giriş üsuludur. Bu üsul, bir çox cihazın eyni fiziki ortağı (məsələn, koaksial kabel) paylaşdığı şəbəkələrdə məlumat ötürülməsini tənzimləmək üçün nəzərdə tutulub. CSMA/CD-nin əsas prinsipi, hər bir cihazın ötürmədən əvvəl ortağın işğal olunub-olunmadığını yoxlaması və toqquşmanın baş verməsi halında bunun aşkarlanması və yenidən ötürmə cəhdidir.
İş Prinsipi
CSMA/CD aşağıdakı addımları əhatə edir:
- Daşıyıcının aşkarlanması (Carrier Sense): Cihaz ötürmədən əvvəl şəbəkə kanalının boş olub-olmadığını yoxlayır. Əgər kanal boşdursa, ötürməyə başlayır.
- Çoxsaylı giriş (Multiple Access): Bir neçə cihaz eyni vaxtda kanalın boş olduğunu aşkar edə bilər və eyni zamanda ötürməyə cəhd edə bilər.
- Toqquşmanın aşkarlanması (Collision Detection): Əgər iki və ya daha çox cihaz eyni zamanda ötürməyə başlayarsa, siqnallar toqquşur və bu toqquşma cihazlar tərəfindən aşkarlanır.
- Toqquşmadan sonrakı hərəkət: Toqquşma aşkar edildikdən sonra cihazlar ötürməni dayandırır, gözləmə müddətini təsadüfi olaraq seçir və sonra yenidən ötürməyə cəhd edir. Bu proses toqquşma aradan qalxana qədər təkrarlanır.
İstifadə Sahələri
- Kompüter şəbəkələri (Ethernet texnologiyasının erkən versiyalarında geniş istifadə olunub)
- İlkin məlumat ötürmə texnologiyaları
- Şəbəkə protokollarının tədrisi
Dezavantajları
CSMA/CD üsulunun əsas dezavantajı toqquşmaların baş vermə ehtimalıdır ki, bu da şəbəkənin səmərəliliyini azaldır. Yüksək şəbəkə yükü zamanı toqquşmaların sayı artır və ötürmə sürəti əhəmiyyətli dərəcədə azala bilər. Bu səbəbdən, müasir şəbəkələrdə daha səmərəli üsullar (məsələn, switchelər və ya yönləndiricilər vasitəsilə) istifadə olunur.