Mənası: Counter Mode (Ctr) – kriptoqrafiyada istifadə olunan bir blok şifrələmə rejimi.
Tərif
Sayğac rejimi (Ctr), bir blok şifrəsini axın şifrəsi kimi istifadə etməyə imkan verən bir rejimdir. Bu rejimdə, blok şifrəsi bir sayğac dəyərini şifrələyir və alınan şifrə mətninin bir hissəsi əldə olunan şifrə axını kimi istifadə olunur. Hər blok üçün sayğac dəyəri artırılır. Bu, hər bir blokun müstəqil şifrələnməsinə imkan verir və paralel işlənməyə əlverişlidir.
İşləmə Prinsipi
Ctr rejimi aşağıdakı addımlardan ibarətdir:
- İlkin Sayğacın Təyin Edilməsi: Bir ilkin sayğac dəyəri seçilir. Bu dəyər ümumiyyətlə sıfır və ya başqa bir random dəyərdir.
- Sayğacın Şifrələnməsi: Blok şifrəsi ilkin sayğac dəyərini şifrələyir. Nəticədə əldə edilən şifrə mətninin bir hissəsi, axın şifrəsi kimi istifadə olunur.
- XOR Əməliyyatı: Şifrə axını açıq mətnlə XOR əməliyyatı ilə birləşdirilir və şifrə mətnini yaradır.
- Sayğacın Artırılması: Sayğac dəyəri artırılır (ümumiyyətlə 1 ədəd artırılır) və proses növbəti blok üçün təkrarlanır.
İstifadə Sahələri
- Kriptoqrafiya: Məlumatların etibarlı şəkildə ötürülməsi və saxlanması üçün geniş istifadə olunur.
- Kompüter Təhlükəsizliyi: Şəbəkədə məlumat mühafizəsi sistemlərində tətbiq olunur.
- Kompüter Elmi: Məlumat emalı və təhlükəsizlik protokollarının hazırlanmasında əhəmiyyətli rol oynayır.
Üstünlükləri
- Paralel işlənməyə imkan verir.
- Səmərəli və sürətlidir.
- Çoxlu sayda blokun şifrələnməsi üçün uyğundur.
Dezavantajları
- Sayğac dəyərlərinin təkrarlanması ciddi təhlükəsizlik problemi yarada bilər.