Mənası: Kiber-hücum – kiber-insident yaratmaq üçün informasiya sistemlərinə qarşı kiber-silahın və ya kiber-silah kimi istifadə edilə bilən sistemin qəsdən istifadəsi.
Tərifin Genişləndirilməsi
Kiber-hücum, kompüter sistemlərinə, şəbəkələrə və ya digər rəqəmsal əşyalara zərər vermək, məlumatları oğurlamaq, sistemləri pozmaq və ya onların işini pozmaq məqsədilə həyata keçirilən hər hansı bir qəsdən hərəkətdir. Bu hücumlar müxtəlif formalarda ola bilər və hədəfləri də müxtəlif ola bilər. Hücumun miqyası kiçik bir şəxsi kompüterdən tutmuş böyük korporativ şəbəkələrə və ya hətta milli infrastruktura qədər dəyişə bilər.
Kiber-hücum növləri:
- Malware (Zərərli proqram): Viruslar, troyanlar, qurdlar, ransomware və s. kimi zərərli proqramların istifadəsi.
- Phishing (Fiktiv elektron poçt): İstifadəçiləri şəxsi məlumatlarını açıqlamağa məcbur etmək üçün saxta elektron poçtların, veb saytların və ya mesajların istifadəsi.
- SQL Injection (SQL əlavəsi): Verilənlər bazasına icazəsiz giriş əldə etmək üçün SQL sorğularına zərərli kodların əlavə edilməsi.
- DoS/DDoS (Xidmətə imkan verməmə hücumu): Şəbəkə və ya sistemin işini pozmaq üçün çox sayda sorğunun göndərilməsi.
- Man-in-the-middle (Ortada adam): İki tərəf arasındakı rabitəyə gizlicə daxil olmaq və məlumatları oğurlamaq.
- Zero-day Exploit (Sıfır gün istismarı): Hələ düzəldilməmiş proqram təminatındakı açıqdan istifadə.
İstifadə sahələri:
- İnformasiya Texnologiyaları (IT): Kiber-təhlükəsizlik, şəbəkə təhlükəsizliyi.
- Kompüter Elmləri: Kiber-cinayət, rəqəmsal forenzika.
- Hüquq: Kiber-cinayətlərin araşdırılması və təqibi.
- Hərbiyyə: Kiber-müharibə, informasiya müharibəsi.
- Siyasi Elmlər: Siyasi təsirlər, dezinformasiya kampaniyaları.