Mənası: Verilənlərin tamlığı − verilənlərin əvvəlcədən müəyyən edilmiş şəkil və keyfiyyətini saxlaması xassəsi.
İzah
Data integrity, verilənlər bazalarında, informasiya sistemlərində və ümumiyyətlə informasiya emalında çox vacib bir anlayışdır. Bu, verilənlərin dəqiq, etibarlı və ardıcıl olmasını təmin edən bir konsepsiyadır. Data integritynin pozulması yanlış hesablamalara, səhv qərarlara və hətta ciddi maliyyə itkilərinə səbəb ola bilər. Verilənlərin tamlığına təhdid edən bir çox amil mövcuddur, məsələn: insan səhvləri, texniki nasazlıqlar, zərərli proqramlar və s.
Data Integritynin Təmin Edilməsi
Data integritynin təmin edilməsi üçün bir sıra üsullar mövcuddur:
- Verilənlərin validasiyası: Daxil edilən verilənlərin düzgünlüyünün yoxlanılması. Məsələn, ədədi sahələrə yalnız ədədlərin daxil edilməsinin təmin edilməsi.
- Məcburi sahələr: Müəyyən sahələrin doldurulmasının məcburi olmasının təmin edilməsi.
- Məlumatların şifrələnməsi: İcazəsiz girişdən və dəyişikliklərdən qorunmaq üçün məlumatların şifrələnməsi.
- Ehtiyat nüsxələrin yaradılması: Verilənlərin itirilməsinin qarşısını almaq üçün ehtiyat nüsxələrin yaradılması və saxlanması.
- Daxili yoxlamalar: Sistemin öz-özünü yoxlaması və səhvlərin aşkarlanması.
- Erişim nəzarəti: Verilənlərə yalnız səlahiyyətli istifadəçilərin girişinin təmin edilməsi.
İstifadə Sahələri
- Verilənlər Bazası İdarəetmə Sistemləri (DBMS): MySQL, PostgreSQL, Oracle, SQL Server kimi verilənlər bazası sistemlərində verilənlərin tamlığının təmin edilməsi əsas prioritetdir.
- İnformasiya Sistemləri: Hər hansı bir informasiya sisteminin düzgün işləməsi üçün verilənlərin tamlığı vacibdir.
- Hesablama Texnologiyaları: Proqramlaşdırma, verilənlərin emalı, modelləşdirmə və s. sahələrdə.
- Elektron Sənəd Dövriyyəsi: Sənədlərin düzgünlüyünün və etibarlılığının təmin edilməsində.