Dn

Mənası: Distinguished Name - Fərqləndirici Ad

Fərqləndirici ad (Dn) kompüter şəbəkələrində, xüsusilə də X.500 və LDAP (Lightweight Directory Access Protocol) kimi direktorluq xidmətlərində istifadə olunan unikal bir adlandırma konvensiyasıdır. Bu ad, hierarşik bir quruluşda yerləşən obyektləri (məsələn, istifadəçilər, qruplar, cihazlar) təyin etmək üçün istifadə olunur. Hər bir Dn, obyektin özünəməxsus yolunu və adını göstərir, bu da onu digər bütün obyektlərdən fərqləndirir.

Dn-in Quruluşu

Dn adətən bir neçə komponentdən ibarətdir ki, bunlar da "attribute=value" cütü şəklində təqdim olunur. Bu cütlər vergül (,) ilə ayrılır və hierarşik quruluşu əks etdirir. Məsələn, bir istifadəçinin Dn-i aşağıdakı kimi ola bilər:

• cn=John Doe,ou=İstifadəçilər,dc=şirkət,dc=az

Bu nümunədə:

• cn=John Doe: "common name" (ümumi ad) - istifadəçinin adı.
• ou=İstifadəçilər: "organizational unit" (təşkilati vahid) - istifadəçilərin yerləşdiyi qrup.
• dc=şirkət və dc=az: "domain component" (domen komponenti) - domenin adı.

Dn-in hierarşik quruluşu, obyektlərin asanlıqla tapılmasını və idarə olunmasını təmin edir. Hər bir komponentin dəyəri unikal olmalıdır ki, Dn bütün sistemdə təkrarlanmasın.

İstifadə Sahələri

• İnformasiya Texnologiyaları: LDAP direktorluq xidmətləri, Active Directory, OpenLDAP kimi sistemlərdə geniş istifadə olunur.
• Şəbəkə Administrasiyası: istifadəçi hesablarının idarə olunması, səlahiyyətlərin təyin edilməsi və digər şəbəkə resurslarının idarə olunmasında vacib rol oynayır.
• Kriptoqrafiya: Digital sertifikatların idarə olunmasında Dn istifadə olunur.