Md, yəni Message Digest, məlumatın qısa və unikal bir rəqəmli təsvirini yaradan bir kriptoqrafik funksiyadır. Bu funksiya istənilən uzunluqdakı giriş məlumatını sabit uzunluqlu bir çıxışa (heş koda) çevirir. Heş kodu orijinal məlumatın bütün detallarını əks etdirir; məlumatda ən kiçik bir dəyişiklik belə heş kodunda əhəmiyyətli dəyişikliklərə səbəb olur. Bu xüsusiyyət sayəsində Md, məlumatın bütövlüyünün yoxlanılması üçün geniş istifadə olunur.
İstifadə sahələri:
- Kriptoqrafiya: Md funksiyaları məlumatın bütövlüyünü təmin etmək, elektron imza yaratmaq və şifrələmə alqoritmlərində istifadə olunur.
- Kompüter təhlükəsizliyi: Proqram və faylların dəyişdirilməsinin aşkarlanması, parol saxlama və autentifikasiya sistemlərində tətbiq olunur.
- Verilənlər bazaları: Verilənlərin bütövlüyünün təmin edilməsi və indeksləmə üçün istifadə olunur.
- Blokçeyn texnologiyası: Blokçeyn texnologiyasında əməliyyatların bütövlüyünü və ardıcıllığını təmin etmək üçün istifadə olunur.
- Verilənlərin saxlanması və ötürülməsi: Verilənlərin itkisiz ötürülməsini və saxlanmasını təmin edir.
Alqoritmlər:
Müxtəlif Md alqoritmləri mövcuddur, məsələn, MD5, SHA-1, SHA-256 və s. Bu alqoritmlər müxtəlif təhlükəsizlik səviyyələrinə malikdirlər və müxtəlif tətbiqlərdə istifadə olunurlar. Müasir tətbiqlərdə daha təhlükəsiz hesab edilən SHA-256 və ya daha yeni alqoritmlərə üstünlük verilir, çünki MD5 və SHA-1 kimi köhnə alqoritmlər müasir hesablama qabiliyyətləri qarşısında daha həssasdırlar.