Mənası: Əməliyyat sistemi (Os, ing. Operating System) kompüterin və ya digər elektron cihazların aparat və proqram təminatı arasında vasitəçi rolunu oynayan sistem proqramıdır. O, istifadəçilərə və proqramlara aparat resurslarına (məsələn, prosessor, yaddaş, giriş-çıxış cihazları) əlçatanlıq təmin edir və onların idarə olunmasını asanlaşdırır.
Funksiyaları:
- Resursların idarə edilməsi: Prosessor vaxtı, yaddaş, giriş-çıxış cihazları kimi aparat resurslarının effektiv paylanması və idarə edilməsi.
- Fayl sisteminin idarə edilməsi: Saxlama qurğularında məlumatların təşkili, saxlanması və əldə edilməsi üçün mexanizmlər təmin edir.
- Proqramların idarə edilməsi: Proqramların yüklənməsi, işlənməsi və tamamlanması proseslərini idarə edir.
- İstifadəçi interfeysi: İstifadəçilərə kompüterlə qarşılıqlı əlaqə qurmaq üçün qrafik və ya komanda sətri interfeysi təqdim edir.
- Qoruma: Sistemin və məlumatların qorunması üçün müxtəlif təhlükəsizlik mexanizmləri təmin edir.
- Sürücülərin idarə edilməsi: Aparat komponentləri ilə əlaqəni təmin edən sürücülərin yüklənməsi və idarə edilməsi.
İstifadə sahələri:
- İnformatika: Əməliyyat sistemləri informatikanın əsasını təşkil edir və bütün kompüter sistemlərində istifadə olunur.
- Texnologiya: Mobil telefonlar, planşetlər, noutbuklar, serverlər və superkompüterlər kimi müxtəlif texnoloji cihazların işləməsi üçün əməliyyat sistemləri zəruridir.
- Elm: Elmi tədqiqatlarda istifadə olunan kompüterlər və cihazlar üçün xüsusi əməliyyat sistemləri mövcuddur.
- Biznes: Korporativ şəbəkələr və məlumat bazaları kimi biznes əməliyyatlarının idarə edilməsi üçün əməliyyat sistemləri geniş istifadə olunur.
Nümunələr:
- Windows
- macOS
- Linux
- Android
- iOS