Mənası: Kvant kriptoqrafiyası – 1984-cü ildə açarların kvant paylanması sistemi ilə meydana çıxıb. Hazırda açarların kvant paylanması ilə yanaşı təhlükəsiz bir rabitənin qurulması üçün kvant mexanikası prinsiplərindən istifadə edən kriptoqrafik metodların ümumi adıdır.
İzah
Kvant kriptoqrafiyası, məlumatların ötürülməsini və şifrələnməsini təmin etmək üçün kvant mexanikası qanunlarından istifadə edən yeni bir kriptoqrafiya sahəsidir. Bu texnologiya, əsasən, kvant mexanikası prinsiplərinə əsaslanan açar paylama protokollarına (məsələn, BB84 protokolu) və kvant şifrələməsinə əsaslanır. Klassik kriptoqrafiyadan fərqli olaraq, kvant kriptoqrafiyası, hər hansı bir kənar müdaxiləni aşkar etməyə imkan verir. Çünki kvant sistemləri, müşahidə zamanı dəyişirlər. Beləliklə, hər hansı bir dinləmə cəhdi avtomatik olaraq aşkar edilir.
İstifadə sahələri
- İnformasiya təhlükəsizliyi: Hökumət qurumları, maliyyə institutları və digər həssas məlumatlarla işləyən təşkilatlar üçün yüksək təhlükəsizlik tələb edən rabitə sistemlərində istifadə olunur.
- Bankçılıq: Onlayn ödənişlərin və maliyyə əməliyyatlarının təhlükəsizliyini artırmaq üçün istifadə oluna bilər.
- Hərbi əlaqə: Hərbi rabitə sistemlərinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün istifadə oluna bilər.
- Səhiyyə: Tibbi məlumatların qorunmasını təmin etmək üçün istifadə oluna bilər.
- Elm və texnologiya: Elmi tədqiqatlar və texnoloji inkişaflarda istifadə oluna bilər.
Əsas anlayışlar
- Açar paylama: Kvant kriptoqrafiyasının əsas komponentlərindən biri. Tərəflər arasında gizli açarın təhlükəsiz şəkildə paylanması üçün kvant mexanikası prinsiplərindən istifadə olunur.
- Kvant şifrələmə: Məlumatların şifrələnməsi üçün kvant mexanikası prinsiplərindən istifadə olunur.
- Kvant toxunulmazlığı: Kvant kriptoqrafiyasının əsas üstünlüyü. Sistemə hər hansı bir müdaxilə avtomatik olaraq aşkar edilir.