Xocam adı, Azərbaycan türkcəsində çoxşaxəli və zəngin bir mənaya malikdir. Sadəcə "ərim", "müəllimim", "həkimim" və ya "tacirim" kimi tərcümələrlə məhdudlaşdırmaq, onun əsl mahiyyətini tam əks etdirmir.
Əslində, "Xocam" sözü hörmət və ehtiram ifadə edən bir ünvan olub, müraciət olunan şəxsin yüksək sosial statusunu, bilik və bacarığını vurğulayır. "Xoca" kökü, farsca "xodā" (خدای) sözündən törəyib və "ağsaqqal", "usta", "hörmətli" kimi mənaları da özündə ehtiva edir. Beləliklə, "Xocam" sadəcə bir qohumluq əlaqəsini və ya peşəni deyil, həm də müəyyən bir səviyyədə nüfuz və hörməti ifadə edir.
Tarix boyu "Xocam" adı müxtəlif peşə sahiblərinə, elmi-mədəni xadimlərə, dini liderlərə və hətta hökmdarlara verilmişdir. Məsələn, bir həkim üçün "Xocam" yalnız tibbi biliyinə deyil, həm də xəstəyə qarşı göstərdiyi diqqət və qayğıya, insanlıq xüsusiyyətlərinə işarə edirdi. Eyni şəkildə, bir tacir üçün "Xocam" sadəcə var-dövlətinə deyil, həm də ədalətliliyə, etibarlılığına və biznesdəki bacarığına işarə edirdi.
Ona görə də "Xocam" adını ancaq sadə tərcümələrlə izah etmək kifayət deyil. Bu ad, hörmət, ehtiram, bilik, bacarıq, nüfuz və müəyyən bir sosial statusun simvolu kimi dəyərləndirilməlidir. Bu, sadəcə bir ad deyil, bir zamanlar cəmiyyətdə xüsusi bir mövqeyi olan şəxslərə verilən bir ünvan olmuşdur.