kişi adı 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İzdiham sözü, Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir termin olub, böyük bir insan kütləsini, sıx toplaşmış çoxlu insanı ifadə edir. Sadəcə "çoxlu adam" deməkdən daha çox, bu söz kütlənin hərəkətsizliyi, sıxlığı və hətta bir az da olsa, təhlükəli və idarəolunmaz xarakterini vurğulayır. Sözün təsviri gücü, tək-tək insanların deyil, bir bütöv, hərəkət edən və öz-özünə yönələn bir varlıq kimi insan kütləsini canlandırmağa imkan verir.

İzdiham, təkcə say baxımından çoxlu insan yığımı deyil; həm də bu insan kütləsinin yaratdığı duyğu və atmosferi ehtiva edir. Qəzəbli, həyacanlı, bayram əhval-ruhiyyəli və ya narahat bir izdiham ola bilər. Bu duyğuların izdihamın ümumi davranışına və hərəkətlərinə təsiri böyükdür. Məsələn, bir konsertdəki həyacanlı izdiham tamamilə fərqli bir təcrübə yaşadır bir etiraz mitinqi zamanı qəzəbli izdihamdan.

Dilçilik baxımından, "izdiham" sözünün etimologiyası maraqlıdır. Əslində, bu sözün kökü türk dillərindəki "iz" və "dəmək" (və ya ona bənzər bir fel) sözlərinə dayanır. "İz" iz qoymaq, əlamət buraxmaq mənasını verir. "Dəmək" isə toplaşmaq, yığılmaq mənasını ifadə edir. Beləliklə, "izdiham" sözü məcazi mənada "iz qoyan, əlamət buraxan kütlə" mənasını da ehtiva edə bilər. Bu da izdihamın hərəkətlərinin, davranışlarının və hətta təsir gücünün izi qoyduğunu, əlamət yaratdığını göstərir.

Ədəbiyyatda və incəsənətdə izdiham tez-tez güc, təzyiq, anonimlik, kollektiv hərəkət kimi simvolik mənaları ifadə etmək üçün istifadə olunur. İzdiham insan təbiətinin müxtəlif cəhətlərini – qorxu, həyacan, həmrəylik, aqressiya - özündə əks etdirən güclü bir obrazdır. Buna görə də, "izdiham" sözü sadəcə bir termin deyil, zəngin məna və assosiasiyalara malik bir obrazdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz