Mərkəz adı, hər hansı bir şeyin və ya yerin tam ortasını, ən mühüm nöqtəsini ifadə edir. Sadəcə coğrafi bir məkanın ortası deyil, həm də konseptual, metaforik mənaları da vardır. Bir dairənin, kvadratın, ya da daha mürəkkəb bir fiqurun tam mərkəzi nöqtəsini təmsil etməklə yanaşı, həm də bir sistemin, hadisənin, və ya qurumun əsas, ən vacib hissəsini ifadə edə bilər.
Məsələn, bir şəhərin mərkəzi, adətən, ən çox əhalinin yaşadığı, inzibati binaların, ticarət mərkəzlərinin və əsas infrastrukturun yerləşdiyi bölgəni göstərir. Lakin, "mərkəz" sözü daha geniş mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, bir ailədəki mərkəz, ailənin əsas üzvləri, ya da qərarları verən şəxslər ola bilər. Elmi bir araşdırmada, mərkəzi fikir, bütün tədqiqatın əsas mövzusunu təşkil edir. Bir hadisənin mərkəzi isə, hadisənin ən vacib, ən təsirli anını və ya hissəsini ifadə edir.
Tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə, mərkəz anlayışı müqəddəs və əhəmiyyətli bir yer kimi qəbul edilmişdir. Bir çox qədim şəhərlərin planlaşdırılmasında mərkəzi meydan və ya məbəd ətrafında şəhər inkişaf etmişdir. Bu, mərkəzin həm fiziki, həm də ruhani bir əhəmiyyət kəsb etdiyini göstərir. Beləliklə, "mərkəz" sözü sadəcə bir coğrafi və ya fiziki nöqtədən daha çox, bir sistemin, bir qurumun, və ya bir hadisənin əsasını, ruhunu və əhəmiyyətini ifadə edən bir anlayışdır.
Qısaca, "Mərkəz" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, hər zaman əhəmiyyətli bir mövqe, əsas bir nöqtə, və ya bir sistemin ən mühüm hissəsini bildirir. Bu, həm fiziki, həm də metaforik bir anlayışdır ki, bu da onun geniş və maraqlı bir mənaya malik olmasını təmin edir.