Nəcəf adının mənasını araşdırarkən, sadəcə "Əli şəhəri" və ya "Alı şəhəri" kimi qısa və səthi bir izah kifayət etmir. Çünki bu adın arxasında zəngin bir tarix, dini əhəmiyyət və mədəni dəyər gizlənir.
Nəcəf, İraqın müqəddəs şəhəri olub, şiə müsəlmanları üçün ən əhəmiyyətli ziyarətgahlardan biridir. Çünki burada İslamın dördüncü imamı, Əli ibn Əbu Talibin türbəsi yerləşir. Beləliklə, "Nəcəf" adı, birbaşa olaraq İmam Əlinin məzarının yerləşdiyi şəhərin adını ifadə etməklə yanaşı, eyni zamanda, iman, müqəddəslik, və ilahi nurla əlaqələndirilir.
Ərəb dilindən tərcümədə "Nəcəf" sözünün bir neçə mənası var. Bunlardan biri "müqəddəs yer", "pak yer" və ya "təmiz yer" kimi tərcümə edilə bilər. Bu mənalar, şəhərin dini əhəmiyyətini və İmam Əlinin türbəsinin bu müqəddəs yerə verdiyi xüsusi çəkiyini vurğulayır. Başqa bir təfsirə görə isə, "Nəcəf" sözü "yüksək mövqe", "şərəfli yer" kimi də başa düşülə bilər. Bu isə İmam Əlinin İslam aləmində tutduğu mövqeyə və ona olan hörmətə işarə edir.
Ona görə də, "Nəcəf" adını sadəcə coğrafi bir yer adı kimi qəbul etmək səhv olardı. Bu ad, dərin dini-tarixi köklərə malik, müqəddəs bir şəhərin, müqəddəs bir şəxsiyyətin və onun qəbrinin simvolu olmaqla, zəngin bir məna daşıyır.
Qısacası, Nəcəf adı, coğrafi məkanın adından daha çox, iman, müqəddəslik, və İmam Əli ilə bağlı dərin bir mədəni və dini mirasın ifadəsidir.