Şaban adı, Ərəb dilindən gələn və qəməri təqvimin səkkizinci ayını ifadə edən bir addır. Lakin bu sadə tərif, Şaban adının zəngin mənasını tam əks etdirmir. Əslində, "Şaban" sözünün kökü olan "şəbənə" felinin bir neçə mənası vardır və bu mənalar adın daha dərin bir təfərrüatını ortaya qoyur.
Bəzi dilçilər "şəbənə"nin "yayılmaq", "səpələnmək" və ya "yaymaq" mənalarına işarə edir. Bu mənada Şaban ayı, yazın gəlişi ilə təbiətin canlanmasını, toxumların səpələnib torpağa düşməsini və həyatın yenidən canlanmasını simvolizə edə bilər. Bu, həm də ümumi bir mənada, əxlaqın, xeyirin və xoş əməllərin yayılmasının bir metaforası ola bilər. Bu ayda edilən yaxşı əməllərin Allah tərəfindən qəbul olunmasının daha çox ehtimal olduğu inancı da məhz bu mənanın bir tərəfidir.
Başqa bir təfsirdə isə "şəbənə" "yayılmaq"dan başqa "üzərindən keçmək" kimi də tərcümə edilə bilər. Bu da Şaban ayının Ramazan ayına keçid dövrü olduğunu, Ramazan ayının ruhani hazırlıq mərhələsini təmsil etdiyini göstərir. Yəni Şaban ayı, Ramazan ayının əzəmətli gəlişi üçün bir hazırlıq mərhələsi, ruhani təmizlənmə və özünü tərbiyə etmə dövrüdür.
Beləliklə, Şaban adı yalnız bir ayın adı deyil, eyni zamanda təbiətin yenidən oyanması, ruhani təmizlənmə, xeyir və xoş əməllərin yayılması ilə əlaqəli dərin mənaları özündə birləşdirir. Bu mənalar, Şaban ayının müsəlmanlar üçün yalnız təqvimdə bir ay olmasının ötüb getdiyini, əslində dərin ruhani bir məna daşıdığını göstərir.