Ramazan (ər. رَمَضان, ramadān) – Hicri-qəməri təqviminin doqquzuncu ayı olub, İslam dinində müsəlmanlar üçün oruc tutulan müqəddəs aydır. Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, ərəb dilindəki "ramāda" (رمض) – "odlu isti" və ya "qızmar" kökündən törəmişdir. Bu, Ramazan ayının səhra iqliminə malik ərazilərdə yaşayan insanlar üçün çox isti və quru bir dövr olduğunu ifadə edir. "Ramāda" sözünə "-ān" şəkilçisi əlavə olunaraq cəm mənası yaradır və beləliklə, "qızmarlıq ayları", "çox isti günlər" mənasını verir. Ancaq İslam dini kontekstində Ramazan ayının adı, orucun şiddətini və ruhani təmizlənmə prosesinin "yanğısını" və ya "qızğınlığını" da simvolizə edir.
Ramazan ayı, yalnız oruc tutmaqla məhdudlaşmayan, ruhani təmizlənmə, dua, sədəqə vermə və özünü inkişaf etdirmə ilə bağlı müxtəlif ibadətlərin daha çox yer aldığı bir aydır. Bu ayda müsəlmanlar səhər tezdən gün batana qədər yemək, içmək və digər bədən ehtiyaclarını təmin etməkdən imtina edir, öz nəfslərinə qalib gəlməyə çalışır və Allah'a daha yaxın olmağı hədəfləyirlər. Ramazan ayı, Qüdrət Gecəsi (Qədr Gecəsi) kimi çox əhəmiyyətli gecələrə də ev sahibliyi edir. Qüdrət Gecəsinin Ramazan ayında olmasının əhəmiyyəti Qurani-Kərimdə də öz əksini tapmışdır.
Misallar:
- Bu Ramazan çox səxavətli olduq. (Bu Ramazan ayında çox xeyriyyə işi gördük.)
- Ramazan bayramı yaxınlaşır. (Ramazan ayının sonunda qeyd olunan bayram yaxınlaşır.)
- Ramazan orucu tutmaq çox əhəmiyyətlidir. (Ramazan ayında oruc tutmağın dini əhəmiyyətindən bəhs edir.)
- Hər Ramazan əvvəlki Ramazandan fərqlidir. (Ramazan aylarının hər birinin özünəməxsus ruhani təsiri vardır.)
Verilən misaldakı "Bu Ramazan yox, gələn Ramazan gəlib ötəndən sonra iyirmi səkkiz..." ifadəsi isə Ramazan ayının müəyyən bir hadisəyə qədər olan müddətin uzunluğunu və ya bir müddətin uzanmasını ifadə edir. Burada Ramazan ayının adı zamana aid bir göstərici kimi işlənir.