Tarif sözü, Azərbaycan dilində geniş yayılmış və çoxşaxəli mənaya malik bir termindir. Sadəcə "rəsmən müəyyən edilmiş ödənc" kimi qısaca izah etmək, onun zəngin məzmununu tam əks etdirmir.
Əslində, "tarif" sözü, müəyyən bir xidmət, əmtəə və ya fəaliyyət üçün rəsmi olaraq təyin edilmiş qiymət, ödəniş, vergi və ya rüsumu bildirir. Bu, sadəcə pul məbləği deyil, həm də dövlət və ya özəl qurum tərəfindən qəbul edilmiş bir standartı, qaydanı təmsil edir.
Tariflər müxtəlif sahələrdə geniş istifadə olunur. Məsələn, nəqliyyatda (dəmir yolu, hava, avtomobil nəqliyyatı), kommunal xidmətlərdə (su, qaz, elektrik enerjisi), gömrükdə (idxal-ixrac rüsumları), vergi sistemində (gəlir vergisi, əlavə dəyər vergisi), əmək haqqı müəyyən edilməsində (tarif şkalası) və s. qarşılaşırıq.
Tariflərin müəyyən edilməsində müxtəlif amillər rol oynayır. Bu amillər arasında xidmətin və ya əmtəənin xüsusiyyətləri, bazar tələbi və təklifi, dövlət siyasəti, istehsal xərcləri və s. göstərmək olar. Tariflərin dəyişməsi iqtisadiyyata və əhalinin həyat səviyyəsinə birbaşa təsir göstərir.
Qısaca desək, "tarif" sözü sadəcə bir rəqəm deyil, həm də iqtisadi, sosial və hüquqi münasibətlərin tənzimlənməsində mühüm rol oynayan mürəkkəb bir anlayışdır. Onun dəqiq mənası istifadə olunduğu kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər, lakin əsas mahiyyəti hər zaman rəsmi olaraq müəyyən edilmiş ödəniş və ya qiymət olaraq qalır.