Tatarbəy adı, özündə zəngin bir tarixi və mədəniyyəti əks etdirən, çoxşaxəli bir mənaya malikdir. Sadəcə "tatar millətindən olan bəy" kimi qısa bir izah, adın bütün imkanlarını əhatə etmir. Əslində, Tatarbəy adı, tarixi kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edə bilər.
Birinci və ən açıq mənası, adı daşıyan şəxsin tatar mənşəli olduğunu və eyni zamanda bəy tituluna sahib olduğunu göstərir. Bəy titulu, Orta Asiya və Qafqazda geniş yayılmış, müəyyən bir sosial status və nüfuz səviyyəsini bildirən bir rütbə idi. Bu, Tatarbəy adının sahibinin nəcib bir ailədən gəldiyini və cəmiyyətdə yüksək mövqeyə malik olduğunu ifadə edir.
Lakin "kəndli bəy" ifadəsi, adın daha mürəkkəb bir mənaya da işarə edə biləcəyini göstərir. Bu, bəlkə də, sərvətinə, nüfuzuna və ya qəbiləsindəki roluna görə kənd icmasında rəhbər mövqedə olan bir tatar mənşəli şəxsi təsvir edir. Belə bir şəxs, bəlkə də, hökmdar tərəfindən rəsmi olaraq bəy adlandırılmamış, ancaq öz icması tərəfindən bu titulla qəbul edilmişdir.
"Qasid bəy" ifadəsi isə, tamamilə fərqli bir kontekstdə istifadə oluna bilər. Bu, bəlkə də, hökmdara məktub və əmrləri çatdıran, və ya diplomatik missiyalarda iştirak edən bir şəxsi ifadə edə bilər. Bu halda, "bəy" titulu, bu şəxsin vəzifəsinin əhəmiyyətini və məsuliyyətini vurğulayır.
Nəticə etibarilə, Tatarbəy adı, sadə bir tərifə sığmayan, zəngin tarixi və sosial kontekstləri ehtiva edən bir addır. Adın tam mənasını anlamaq üçün, onun tarixi kontekstini və adın sahibi haqqında əlavə məlumatlara ehtiyac var. Adın əhatə etdiyi müxtəlif mənalar, onun daşıyıcısının həyatını və tarixi rolunu daha yaxşı başa düşməyə imkan yaradır.