Təbriz adı, Azərbaycanın qədim və şanlı tarixini özündə əks etdirən, çoxşaxəli və maraqlı bir etimologiyaya malikdir. Sadəcə "Azərbaycanın ən qədim şəhərlərindən birinin adı" deyə təsvir etmək, bu adın zəngin mənasını tam əks etdirmir.
Müxtəlif tədqiqatçılar Təbriz adının mənşəyi barədə fərqli fikirlər irəli sürürlər. Bəzi mənbələr adın farsca "Tebriz" sözündən törədiyini və "təpə" və ya "yüksəklik" mənasını verdiyini iddia edirlər. Bu, Təbrizin coğrafi mövqeyi ilə - ətrafı dağlarla əhatə olunmuş bir ərazidə yerləşməsi ilə - uyğun gəlir. Şəhərin əsasını təşkil edən qədim yaşayış məntəqələrinin yüksək ərazilərdə salınması bu fikri daha da gücləndirir.
Digər bir versiyaya görə isə, Təbriz adı qədim türk dillərindən gəlir və "təbriz" sözü "təpənin zirvəsi" və ya "yüksələn yer" kimi tərcümə olunur. Bu versiya da şəhərin coğrafi mövqeyinə istinad edir və farsca versiya ilə müəyyən dərəcədə oxşarlıq təşkil edir.
Maraqlıdır ki, bəzi tarixi mənbələrdə Təbrizin adı müxtəlif formalarda qeyd olunur. Bu, adın uzun və zəngin tarixini və təkamülünü göstərir. Adın dəqiq mənşəyini müəyyən etmək hələ də tarixçilər üçün mübahisə mövzusudur, lakin "yüksəklik", "təpə" və ya "zirvə" ilə əlaqəli mənaların üstünlük təşkil etməsi qəbul olunmuşdur.
Beləliklə, Təbriz adı sadəcə bir şəhər adı deyil, həm də ərazinin coğrafi xüsusiyyətlərini, qədim tarixini və mədəniyyətini əks etdirən, zəngin məna daşıyan bir sözdür. Bu ad, əsrlər boyu müxtəlif mədəniyyətlərin və dillərin təsiri altında dəyişərək, bu gün də öz möhtəşəmliyini qoruyub saxlayır.