Bayat adı, köklü və çoxşaxəli bir mənaya malikdir. Sadəcə "böyük od" və ya "Günəş" kimi tərcümə edilməsindən kənara çıxaraq, bu adın daha dərin və zəngin bir məna dünyasını araşdıraq.
Əvvəlcə, "böyük od" və "Günəş" təfsirləri, Bayat adının təbiətə olan bağlılığı və qədim türk inancları ilə əlaqəsini göstərir. Günəş, həyatın, istilik və işığın mənbəyi kimi, həmçinin qüvvət və gücü simvolizə edir. "Böyük od" isə, bu gücün daha mistik və ruhani bir tərəfini vurğulayır; müqəddəs atəşin, məbədlərdə və rituallarda istifadə olunan müqəddəs alovun təcəssümüdür.
"Tanrı" mənası isə, Bayat adının kosmogonik və ilahi bir bağlılığı olduğunu göstərir. Günəşin və odun ilahi bir simvol kimi qəbul edilməsi nəzərə alındıqda, Bayat adının Tanrı ilə birbaşa əlaqəli olması təəccüblü deyil. Bu, adın daşıyıcısının ilahi qüvvə və müdafiə altında olduğu fikrini ifadə edir.
"Dövlətli" mənası isə, adın sosial və siyasi kontekstini açıqlayır. Böyük od və Günəş kimi güclü simvolların əsasında, Bayat adı, varlılıq, güc və nüfuzun da simvolu ola bilər. Bu, həm maddi, həm də mənəvi anlamda dövlətliliyi ifadə edir; həm dövlət başçısının, həm də varlı və nüfuzlu bir şəxsin adı ola bilər.
Nəhayət, "türk tayfalarından birinin adı" kimi qeyd edilməsi, Bayat adının tarixi dərinliyini və etnik mənsubiyyətini göstərir. Bu, adın yüz illər boyu yaşayan bir mədəniyyətin və tarixin bir hissəsi olduğunu vurğulayır və ona daha böyük bir əhəmiyyət verir. Beləliklə, Bayat adı, sadə bir söz deyil, əsrlərin təcrübəsini, inanclarını və mədəniyyətini özündə əks etdirən zəngin bir tarixə malik bir ad olur.