Təəccüblü (təəccüb + lü) sifət. Əsas mənası “təəccüb doğuran”, yəni gözlənilməz, qeyri-adi, adi haldan kənara çıxan, heyrətə, şaşqınlığa səbəb olan hadisə, vəziyyət və ya şəxsiyyəti ifadə edir. Bu sifət, bir hadisənin və ya vəziyyətin gözləntiləri aşması, qeyri-adi olması səbəbindən duyulan təəccübü ifadə edir.
Təəccüblü sözü, əsasən, bir şeyin gözlənilməz, qeyri-adi və ya sirli xüsusiyyətlərinə diqqət çəkmək üçün işlədilir. Məsələn, “təəccüblü xəbər”, “təəccüblü hadisə”, “təəccüblü bir adam” ifadələrində olduğu kimi. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq müsbət, mənfi və ya neytral ola bilər. “Təəccüblü nəticə” ifadəsi həm müsbət, həm də mənfi bir nəticəni ifadə edə bilər. Həmçinin, “təəccüblü sürət”, “təəccüblü dərəcədə” kimi ifadələr də işlədilir ki, bunlarda "təəccüblü" sözü bir şeyin çox yüksək və ya çox aşağı olması, gözlənilməz dərəcədə olması mənasını verir.
Təəccüblü sözünün mənşəyi fars dilindəki "تَعَجُّب" (təəccüb) sözündəndir. Bu söz “heyran olmaq”, “şaşqınlıq” mənasını verir. "-lü" şəkilçisi isə sifət şəkilçisidir və "təəccüb" sözünə sifət mənası qazandırır.
Misal cümlələr:
- Onun təəccüblü bir həyatı var idi.
- Mən təəccüblü bir xəbər eşitdim.
- Səhnədəki hadisələr tamaşaçıları təəccüblü bir hala saldı.
- Təəccüblü dərəcədə sürətli idi.
- O, təəccüblü (zəif, qəribə) bir baxışla mənə baxdı.
Verilən nümunə cümləsindəki "Həkim təəccüblü (z.) baxır hacılara tərəf və bir şey başa düşmür" ifadəsində "təəccüblü" sözü, həkimin baxışının qeyri-adi, anlamını dəqiq bilmədiyi bir şeyi ifadə etdiyini göstərir. Burada “z.” qısaltması şifahi nitqdə istifadə olunan əlavə mənaları (məsələn, səhv başa düşmə, şübhə, fikirdə qalma) göstərərək, kontekstdən asılı olaraq tərəddüd, qəribəlik və ya şübhə kimi əlavə mənalar da qazandıra bilər.