Ağa sözü Azərbaycan dilində əsasən kişiyə aid olaraq, hörmət və ya ehtiram ifadə edən, sosial statusunu və ictimai mövqeyini göstərən bir sözdür. Tarixən, ağalar adətən varlı, torpaq sahibi, nüfuzlu insanlar olublar. Lakin, müasir Azərbaycan dilində bu sözün istifadəsi daha çox məhdudlaşmış və əsasən yaşlı kişilərə hörmətlə yanaşma mənasında işlənir.
Antonimlər:
Nökər
Ağaya qarşı olan əsas antonim nökər sözüdür. Nökər, ağanın xidmətində olan, ona tabe olan şəxs deməkdir. Bu antonim cütü sosial iyerarxiyanı, güc və tabeçilik münasibətlərini əks etdirir. Tarixi mənbələrdə və ədəbi əsərlərdə tez-tez rast gəlinən bu cütlük, feodal cəmiyyətinin sosial strukturunun aydın göstəricisi sayılır. Nökər sözü, ədəbiyyatda, məişətdə və tarixi tədqiqatlarda istifadə olunur. Müasir dövrdə isə nökər sözü daha az istifadə olunur və əvəzinə "xidmətçi", "işçi" kimi sözlərə üstünlük verilir.
Ağa borc eylər, nökər xərc (Ata sözü).
Xadim
Xadim sözü də ağanın antonimi kimi qəbul edilə bilər. Nökərdən fərqli olaraq, xadim sözü daha geniş mənada işlənə bilər və sadəcə bir xidmətkarı deyil, həm də bir kəsə xidmət edən, onun əmrlərini yerinə yetirən hər kəsi ifadə edə bilər. Lakin, sosial status baxımından, ağa ilə xadim arasında da aydın bir fərq vardır. Bu söz daha çox rəsmi kontekstdə, xüsusilə dini və ya dövlət qurumlarında istifadə olunur.
Qullar
Tarixi kontekstdə, "qul" sözü də "ağa" sözünün antonimi kimi qəbul edilə bilər. Çünki qullar ağaların mülkiyyətində olan və onlara tamamilə tabe olan insanlar idi. Bu antonim cütü tarixi və sosial baxımdan qeyri-bərabərliyi, istismarı və insan hüquqlarının pozulmasını əks etdirir. Bu sözün müasir Azərbaycan dilində istifadəsi məhduddur və əsasən tarixi kontekstdə işlədilir.